ارزيابي مواجهه با رنگ تارتارازين از طريق مصرف آب نبات سنتي( نبات و پولكي) در استان اصفهان

مقدمه: گزارش‌هاي پراكنده در كشور مبني بر تقلب در استفاده از رنگ مصنوعي تارتارازين به جاي زعفران در آب نبات‌هاي سنتي (نبات و پولكي) ضرورت انجام مطالعه ارزيابي خطر دريافت تارتارازين از طريق مصرف اين دو شيريني را ايجاب مي‌كند. لذا پژوهش حاضر با هدف ازريابي خطر دريافت اين رنگ، طي يك مطالعه توصيفي، ميزان مواجهه با تارتارازين را از طريق نقشه مصرف اين دو شيريني در استان اصفهان و هم‌چنين حضور و غلظت آلودگي نمونه‌هاي تهيه شده از اين استان را تعيين نمود. روش‌ها: در اين مطالعه تعداد 500 پرسش‌نامه از طريق مدارس استان در اختيار خانواده‌هاي مركز استان و تعدادي از شهرستان‌ها قرار گرفت و اطلاعاتي در مورد وضعيت دموگرافيكي و ميزان مصرف نبات و پولكي جمع‌آوري شد. براي بررسي ميزان رنگ تارتارازين. تعداد 60 نمونه شامل 35نمونه نبات و 25 نمونه پولكي طبق دستور‌العمل استاندارد 740 با روش كروماتوگرافي لايه نازك (TLC ياTin Layer Chromatography) مورد آزمايش قرارگرفت. ازروش اسپكتروفتومتري نيز جهت اندازه‌گيري كمي آلودگي نمونه‌ها استفاده شد. در نهايت نتايج به دست آمده در نرم‌افزار SPSS مورد آناليز آماري قرار گرفتند. يافته‌ها: آلودگي به رنگ تارترازين تنها در سه نمونه (12%) پولكي مشاهده شد و نمونه‌هاي نبات عاري از اين رنگ بود. غلظت رنگ در نمونه‌هاي مثبت حداكثر 1 ميلي گرم در كيلوگرم محاسبه گرديد.با درنظر گرفتن اطلاعات مصرف و ميانگين وزن افراد مورد مطالعه (67 كيلوگرم) بيشينه دريافتي روزانه تارترازين از اين طريق در جامعه 075/ ميكروگرم به ازا هركيلوگرم وزن بدن محاسبه شد كه نسبت به دامنه بالاي حد قابل قبول دريافت اين رنگ (7.5 ميلي گرم به ازاي هر كيلوگرم وزن بدن) مقدار بسيار ناچيزي است. نتيجه‌گيري: شيوع كم تقلب استفاده از تارتارازين در كل نمونه‌ها احتمالا ناشي از تدوام كنترل اين تقلب توسط سازمان‌هاي ناظر به خصوص معاونت غذا و داروي استان اصفهان مي‌باشد. شيوع آلودگي بالاتر در نمونه‌هاي پولكي و دريافت روزانه دو برابري اين محصول نسبت به نبات در جامعه نشان مي‌دهد كه پولكي سهم بيشتري در انتقال اين رنگ در رژيم غذايي ايراني دارد. خطر دريافت تارتارازين از طريق مصرف اين دو آب نبات سنتي در حال حاضر اقدام جديد قانوني در مديريت خطر را طلب نمي‌كند.