زمينه‌ها و دلالت‌‌هاي نظم اجتماعي؛ مطالعۀ كيفي كاركنان ناجا

هدف پژوهش حاضر واكاوي، شناسايي معاني، زمينه‌ها و راهبردهاي برساخت نظم اجتماعي به ميانجي تجربۀ زيستۀ نمونه‌اي از كاركنان ناجا است. رويكرد مدنظر ما از نوع كيفي بوده و با روش نظريۀ زمينه‌اي با انتخاب ميان‌نمونه‌اي از كاركنان ناجا در شاهين‌دژ انجام شده است. همچنين، براي انتخاب نمونه‌ها از روش نمونه‌گيري هدفمند با بيشترين تنوع و براي گردآوري داده‌ها از مصاحبۀ نيمه‌ساخت‌يافته استفاده شده است و در نمونۀ پژوهش، 32 نفر از افسران ناجا مشاركت داشته‌اند. براي كاركنان ناجا نظم اجتماعي چارچوب‌مدار و قانون‌مدار است و در تقابل با ناامني تعريف مي‌شود؛ چنانكه متضمن مشاركت اجتماعي و نهادي است. ازنظر كاركنان ناجا نظم اجتماعي به كمك فرهنگ‌سازي در بر داشتن قواعد، تعميق شهروندي، وجدان كاريِ كارگزاران نظم اجتماعي و اقدامات و رويكردهاي بسترمند و اقتضايي بر ساخته مي‌شود. آنها پي‌ريزي و قوام‌بخشي نظم اجتماعي را به استفاده از راهبردهايي چون اعتمادسازي اجتماعي نهادي، عدالت رويه‌اي، انعطاف‌پذيري در روش، و ارتقا كارآمدي سازماني وابسته مي‌دانند. بازسازي معنايي بر درك و تفسير كاركنان ناجا از جهان اجتماعي و اعيان اجتماعي و بازسازي فرهنگي بر «سازش‌ناپذيري با مخلان نظم عمومي و افراد فرصت‌طلب»، «پذيرش اعتراض و مطالبه‌محوري»، «ضرورت مديريت فضاي مجازي» و «بازگشت به هويت اسلامي» دلالت دارد. مقولۀ هسته نيز ناظر بر «مسئله‌ساز شدن نظم اجتماعي؛ نظم اجتماعي در ميانۀ نظم انتظامي و نظم انسجامي» است كه بر اختلاطي‌شدن نظم اجتماعي و وجود هم‌زمان وجوه آمرانه و اجتماعي (برگرفته از جامعه و مشاركت اجتماعي) دلالت دارد.