بازشناسي تناسبات طلايي در نگار ه هاي كمال الدين بهزاد(مطالعه موردي: نگاره ساخت مسجد جامع سمرقند)

در چگونگي آفرينش فضاهاي معماري در نگارگري ايراني عوامل متعددي تاثير داشته اند. در دوره تيموريان كمال الدين بهزاد با به خدمت گرفتن كليه مباني تصويري، فضاهاي معماري بيشتر مورد توجه قرار گرفتند. در نگارگري هاي بهزاد، اصول خاصي است، جايگاه ويژه اي «نسبت طلايي» بر صحنه پردازي فضا حاكم بود و عناصر معماري براساس اين ضوابط كه همان اصل داشته است. درنگاره ساخت مسجد جامع سمرقند، خطوط به قسمت خاصي از مراحل ساخت مسجد اشاره دارد و در داخل يك يا دو مورد از اين شبكه ها هر يك از فضاهاي مسجد چون تك دهانه شبستان، ايوان و ديوار خارجي و برج قرار گرفته است. ترسيم نشان مي دهد كه بهزاد با آگاهي نسبت به اين اصل، عناصر به تصوير كشيده را در جايگاه «نسبت طلايي»  خطوط بر اساس اصل مناسب قرار داده و به نگاره خود نظم و تجانس بخشيده است. با توجه به كمبود منابع و پژوهش هاي انجام شده در راستاي تناسبات و در نگارگري، نگارندگان ضرورت ديده اند از منظري متفاوت با جنبه زيبايي شناختي به مطالعه نگاره مورد مطالعه بپردازند. در پژوهش حاضر نگارندگان سعي در شناخت جايگاه تناسبات در معماري و نگارگري دوره تيموريان داشته اند. تحليل قانون يك سوم در نگاره مورد مطالعه نشان داده كه كمال الدين بهزاد با شبكه نهفته اي از خطوط و نقاط طلايي جايگاه عناصر را در تركيب بندي به دقت تعيين كرده است. پژوهش حاضر با روش توصيفي- تحليلي و با استناد به مطالعات كتابخانه اي صورت گرفته است تا با بازشناسي اين تناسبات به رابطه بين تناسبات در معماري و نگارگري دست يابد.