شناسايي و طبقه بندي آرايه هاي معماري مسجد امام(ره) بروجرد با تأكيد بر ويژگي هاي ساختاري

مساجد به عنوان يكي از مهم ترين نمودهاي هنر و معماري ايراني اسلامي در دوره قاجار از جايگاه ويژه اي برخوردارند. ازجمله مهم ترين نمونه هاي مساجد دوره فتحعلي شاه قاجار در خطه لرستان، مسجد امام)ره( بروجرد است كه باوجود ظرفيت هاي بسيار كمتر موردمطالعه منسجم قرارگرفته است. براين اساس پژوهش حاضر تلاش دارد ضمن بازشناسي ساختار معماري، هنرهاي پيونديافته با كالبد اين بنا را مورد طبقه بندي و گونه شناسي قرار دهد. هدف مذكور زمينه ساز پاسخ به اين سؤال است كه مهم ترين آرايه هاي معماري به كاررفته در مسجد امام)ره( بروجرد شامل چه گونه هايي هستند؟ و هنرهاي مذكور از حيث ساختار و تكنيك شامل چه ويژگي هايي مي باشند؟ پژوهش پيش رو از حيث روش، توصيفيتحليلي بوده و اطلاعات به صورت كتابخانه اي و ميداني جمع آوري شده اند. ه مچنين جامعه آماري شامل تمام تزيينات بازتاب يافته در بنا است كه به صورت ميداني مورد بررسي قرارگرفته اند. لازم به ذكر است كه تجزيه وتحليل يافته ها به صورت كيفي انجا مشده است. مختصري از نتايج اين پژوهش گوياي آن است كه بناي مذكور كه به لحاظ نوع از انواع مساجد سلطاني و ازلحاظ ساختاري از مساجد بازاري محسوب مي شود، دربردارنده غالب هنرهاي ايراني اسلامي وابسته به معماري اعم از كاشي كاري ها، رسمي بندي ها، حجاري و هنرهاي فلزي نفيسي است كه هر يك در جاي خود شايسته مطالعه اي عميق است. ه مچنين از حيث نقوش و خطوط، نقوش گوناگون هندسي و گياهي و خطوطي همچون ثلث، نستعليق و كوفي در اين بنا به كاررفته است. لازم به ذكر است كه بيشترين درصد نقوش و خطوط به كاررفته در اين بنا را نقوش هندسي و خط نگاره هاي كوفي بنايي بر بستر كاشي معرق تشكيل مي دهند؛ كه اين نكته يكي از مهم ترين تمايزات اين بنا با ديگر بناهاي عهد قاجار است كه غالباً با كاشي هاي هفت رنگ يا خشتي زينت يافته اند. نكته مهم ديگر اين كه غالب محتواي كتيبه نگاري هاي بنا دربردارنده مفاهيم شيعي و اسامي ائمه اطهار به عنوان سمبل هاي هنر شيعي مي باشند؛ و از نكات جالب ديگر تاريخ دار بودن تعداد قابل توجهي از كتيبه هاست.