ارايه مدلي براي پيش بيني رقيق شدگي غير طراحي در معادن زيرزميني فلزي با لحاظ سيستم هاي مهندسي سنگ

پديده اضافه شكست و ريزش سقف و ديواره‌هاي كارگاه‌هاي استخراج در معادن زيرزميني، سبب بروز رقيق‌شدگي غيرطراحي و افت عيار ماده معدني استخراجي مي‌شود. مكانيزم پيچيده ايجاد رقيق‌شدگي غيرطراحي كه از تاثير پارامترهاي مختلف و اندركنش بين آن‌ها حاصل مي‌شود، سبب عدم امكان ارايه مدل پيش‌بيني رقيق‌شدگي غيرطراحي با دقت كافي از طريق روش‌هاي غيرسيستمي مي‌‌شود. در اين مقاله با استفاده از رويكرد سيستم‌هاي مهندسي سنگ كه در آن اندركنش بين پارامترها در نظر گرفته مي‌شود، مدلي با دقت بالا براي اين هدف ارايه شده است. به اين منظور پس از انتخاب 8 پارامتر، به عنوان مهم‌ترين پارامترهاي موثر در ايجاد رقيق‌شدگي غيرطراحي، مراحل روش ياد شده شامل تشكيل ماتريس اندركنش، كدگذاري ماتريس و تشكيل جدول رده‌بندي، انديس رقيق‌شدگي غيرطراحي 24 كارگاه از مجموعه معادن منگنز ونارچ محاسبه شده است. در ادامه با استفاده از سيستم مانيتورينگ فضاي حفاري، مقادير واقعي ترقيق غيرطراحي هر كارگاه اندازه‌گيري شده و از آنجا مدل پيش‌بيني رقيق‌شدگي غيرطراحي بر اساس انديس رقيق‌شدگي غيرطراحي به دست آمده است. اين مدل كه يك رابطه تواني است داراي ضريب تعيين 0.89، ريشه ميانگين مربعات خطاها 0.034، ميانگين درصد مطلق خطاها 0.089 و درصد واريانس 87 است. در پايان با استفاده از اين مدل، مقدار رقيق‌شدگي غيرطراحي 9 كارگاه جديد (غير از 24 كارگاه ياد شده) پيش‌بيني و با مقادير واقعي اندازه‌گيري شده، مورد مقايسه قرار گرفت. ضريب تعيين اين پيش‌بيني برابر با 0.95 بود كه اين نشان‌دهنده كارآيي بالاي مدل و رويكرد سيستمي در پيش‌بيني رقيق‌شدگي غيرطراحي كارگاه‌هاي استخراج زيرزميني است.