ارائه الگوي تعالي سازماني بر پايه قرآن كريم

زمينه و هدف: در جوامع مختلف براي دستيابي به تعالي در سازمان‌ها، براساس نوع جهان‌بيني طراحان، الگوهاي تعالي سازماني مختلفي ارائه ‌شده است. قرآن كريم كتاب مديريت عالم هستي و هدايت انسان از طرف خالق هستي بوده و غني‌ترين منبع براي ترسيم الگوي تعالي سازماني است. بر اين اساس هدف پژوهش حاضر، شناسايي ابعاد و مؤلفه‌هاي تعالي سازماني و ارائه الگوي مربوطه با رويكرد قرآني است. روش: اين پژوهش به‌لحاظ هدف كاربردي و با رويكرد كيفي انجام شد. شيوه جمع‌آوري داده‌ها، بررسي اسناد و تجزيه‌ و تحليل داده‌ها براساس راهبرد تحليل مضمون است. كل محتواي تفسير نور، نمونه پژوهش است. يافته‌ها: در مرحله اول بيش از 18000 شناسه مرتبط دريافت و طي فرايند كدگذاري براساس راهبرد تحليل مضمون، 913 مضمون پايه شناسايي و با تركيب و تلخيص آن‌ها، 91 مضمون سازمان دهنده و درنهايت طي فرايند تركيب و تلخيص، 11 مضمون فراگير باعنوان مؤلفه‌هاي الگوي تعالي سازماني از منظر قرآن كريم استخراج شدند. اين مؤلفه‌ها عبارت‌اند از: اسلام و ايمان به تمام ابعاد و ارزش‌هاي آن، سنت‌هاي الهي، عوامل تسهيل‌كننده، عوامل بازدارنده، رهبري، منابع انساني، نعمت‌هاي سازماني (منابع)، عمل صالح (فرايندها)، حسابرسي و معاد سازماني، نتايج، اصلاح و بهبود مستمر. درنهايت با توجه به اين مؤلفه‌ها و با استفاده از رويكرد سيستمي، الگوي تعالي سازماني از منظر قرآن كريم ارائه شد. نتايج: ركن اساسي الگوي تعالي سازماني از منظر قرآن، مؤلفه اسلام و ايمان به تمام ابعاد آن است و خداشناسي محوري‌ترين موضوع در اسلام بوده و خداوند متعال، مالك و مدير عالم هستي است. خداوند براساس قوانين ثابت، باعنوان سنت‌هاي الهي بر عالم هستي مديريت مي‌كند. مديران سازمان‌ها، اگر بخواهند در مسير تعالي قدم بردارند بايد در طول مديريت خداوند، قدم بردارند و تمام مؤلفه‌هاي مؤثر در تعالي را براساس رضايت خداوند مديريت كنند.