بررسي اثرات كاربري‌‌‌هاي صنعتي-كارگاهي در مبادي ورودي شهر(مورد شناسي: شهر گرگان)

جاي‌گيري نامناسب و سازمان‌نيافتۀ برخي از فعاليت‌‌هاي صنعتي، توليدي و خدماتي در فضاهاي شهري، در سلامت جسمي و رواني شهروندان و همچنين در سيما و منظر شهرها تأثير نامطلوب مي‌‌گذارد. هدف اين مقاله، مطالعۀ وضعيت موجود و سنجش نگرش شهروندان دربارۀ اثرات كارگاه‌‌ها و كاربري‌‌هاي صنعتي بر مبادي ورودي شهر گرگان (ورودي‌‌هاي شرقي، غربي و شمالي) است و با الهام از مباني نظري تحقيق و بومي‌سازي آن در قالب چهار بُعد زيست‌محيطي، كالبدي، سيما و منظر شهري و ترافيكي انجام شده‌است. روش تحقيق در اين مقاله، توصيفي-تحليلي است و جمع‌‌آوري داده‌‌ها با انجام تحقيقات ميداني، پيمايشي و با استفاده از ابزارهايي چون مشاهده و پرسشنامه انجام شده‌است. نمونۀ آماري شامل 384 نفر از ساكنان اين ورودي‌هاست كه به روش احتمالي طبقه‌بندي‌شده انتخاب شده‌اند. به‌منظور بررسي نرمال‌بودن داده‌ها، از آزمون‌هااي آماري كولموگوروفاسميرنوف و شاپيروويلك در نرم‌افزار SPSS استفاده شد و به‌دليل غير‌نرمال‌بودن داده‌ها، از آزمون ناپارامتريك دوجمله‌اي (باينومينال) استفاده شد. نتايج به‌دست‌آمده نشان مي‌‌دهد كه از‌نظر شهروندان، كارگاه‌‌ها و كاربري‌‌هاي صنعتي مستقر در ورودي‌‌هاي شرقي و غربي تأثيرات نامطلوبي در وضعيت زيست‌محيطي اين ورودي‌‌ها دارند؛ در‌حالي كه در ورودي شمالي، اين تأثير نامطلوب نسبتاً كمتر است. در رابطه با اثرات كالبدي، نتايج در دو ورودي شرقي و غربي نشان‌دهندۀ تأثير نسبتاً زياد است؛ ولي در ورودي شمالي، تفاوت ميانگين با نقطۀ انقطاع (3) معني‌دار نيست. در رابطه با تأثير برروي سيما، منظر و ترافيك، در ورودي‌‌هاي شرقي و غربي تأثير نسبتاً زياد است؛ درحالي كه در ورودي شمالي تأثير كمي مي‌گذارند. اين نسبت تأثيرگذاري منطقي به‌نظر مي‌‌رسد؛ زيرا تعداد كارگاه‌‌ها و كاربري‌‌هاي صنعتي در ورودي شمالي نسبت‌به ورودي‌‌هاي ديگر ناچيز است. نتايج به‌دست‌آمده، با نتايج پيشينۀ تحقيق مقايسه شد. نتايج نشان داد كه تصميم‌‌گيران در برنامه‌‌ريزي‌‌هاي گذشته، اهميت و ارزش‌‌ منابع طبيعي و محيط زيست را ناديده گرفته‌‌اند و بسياري از صنايع بدون‌توجه به ملاحظات زيست‌‌‌محيطي، طراحي و بهره‌‌برداري شده‌‌اند. جانمايي‌هاي نامطلوب و بدون برنامۀ صنايع و كارگاه‌ها و بي‌توجهي به آيين‌نامه‌هاي منطقه‌بندي و كاربري زمين، ازجمله مشكلات ريشه‌اي شهرهاي مورد‌مطالعه بوده‌است. نتايج اين تحقيق مشكلات مشابه را در ورودي‌هاي شهر گرگان تأييد مي‌كند.