مقايسه روش‌هاي ارزيابي سريع آسيب‌پذيري لرزه‌اي براي ساختمان‌هاي مسكوني در تبريز با بكارگيري فرآيند تحليل سلسله مراتبي

با توجه به عدم مقاوم بودن آن دسته از ساختمان هاي مسكوني در شهر لرزه خيز تبريز كه بر اساس آيين نامه هاي قديمي يا بدون ملاحظات آيين نامه اي ساخته شده اند، لازم است كه در مدت‌ زمان اندك نسبت به ارزيابي آسيب‌پذيري لرزه اي اين ساختمان ها اقدام شود. از اين رو بايد روشي براي برآورد سريع آسيب‌پذيري ساختمان ها با توجه به شرايط منطقه لرزه خيز تهيه شود. براي رسيدن به نتايج مناسب لازم است كه دقت ارزيابي و سازگاري روش هاي مختلف موجود با شرايط و ويژگي هاي ساختمان هاي منطقه مورد نظر مورد بررسي قرار گيرد و پس از مقايسه آن‌ها، مناسب ترين روش براي ارزيابي سريع ساختمان هاي منطقه انتخاب شود. براي انجام اين امر مي توان از فرآيند تحليل سلسله مراتبي (AHP) كه يكي از روش هاي آناليز تصميم گيري چندمعياره است، استفاده نمود. براي تعيين دقت روش‌هاي ارزيابي سريع كه يكي از معيارهاي تعيين ‌شده براي مقايسه اين روش ها است، دو ساختمان فولادي با سيستم مهاربندي همگرا و يك ساختمان بنايي غيرمسلح كه در فاصله زماني سال هاي 65 تا 74 در شهر تبريز ساخته شده اند، با روش‌هاي ارزيابي سريع و كمّي، مورد ارزيابي قرار گرفته و نتايج حاصل از آن‌ها مورد مقايسه قرار مي گيرد. ارزيابي كمّي اين ساختمان‌ها نيز بر اساس دستورالعمل بهسازي لرزه‌اي ساختمان هاي موجود و با استفاده از روش تحليل استاتيكي غير خطي انجام مي شود. روش‌هاي ارزيابي سريع مورد مقايسه در اين پژوهش، شامل روش‌هاي ارائه ‌شده در دستورالعمل‌هاي FEMA154، NRC، ايران (نشريه‌هاي 364 و 376) و همچنين روش آرياي تكميل ‌شده مي‌باشد. اين روش‌ها با استفاده از روش AHP برمبناي 7 معيارِ تعيين ‌شده، با يكديگر مورد مقايسه مي گيرند و از بين آن‌ها روشي مناسب براي ارزيابي لرزه اي سريع ساختمان هاي مسكوني در تبريز معرفي مي شود. مقايسه نتايج ارزيابي سريع و كمّي نشان مي دهد كه ارزيابي سريع مطابق FEMA154 داراي دقت و اطمينان بيشتري نسبت به ساير روش‌هاي ياد شده در ارزيابي ساختمان‌هاي مورد مطالعه مي‌باشد. همچنين اين روش در بين روش‌هاي ياد شده مناسب‌ترين گزينه براي ارزيابي سريع ساختمان‌هاي مسكوني در تبريز مي باشد. با توجه به عدم مقاوم بودن آن دسته از ساختمان هاي مسكوني در شهر لرزه خيز تبريز كه بر اساس آيين نامه هاي قديمي يا بدون ملاحظات آيين نامه اي ساخته شده اند، لازم است كه در مدت‌ زمان اندك نسبت به ارزيابي آسيب‌پذيري لرزه اي اين ساختمان ها اقدام شود. از اين رو بايد روشي براي برآورد سريع آسيب‌پذيري ساختمان ها با توجه به شرايط منطقه لرزه خيز تهيه شود. براي رسيدن به نتايج مناسب لازم است كه دقت ارزيابي و سازگاري روش هاي مختلف موجود با شرايط و ويژگي هاي ساختمان هاي منطقه مورد نظر مورد بررسي قرار گيرد و پس از مقايسه آن‌ها، مناسب ترين روش براي ارزيابي سريع ساختمان هاي منطقه انتخاب شود. براي انجام اين امر مي توان از فرآيند تحليل سلسله مراتبي (AHP) كه يكي از روش هاي آناليز تصميم گيري چندمعياره است، استفاده نمود. براي تعيين دقت روش‌هاي ارزيابي سريع كه يكي از معيارهاي تعيين ‌شده براي مقايسه اين روش ها است، دو ساختمان فولادي با سيستم مهاربندي همگرا و يك ساختمان بنايي غيرمسلح كه در فاصله زماني سال هاي 65 تا 74 در شهر تبريز ساخته شده اند، با روش‌هاي ارزيابي سريع و كمّي، مورد ارزيابي قرار گرفته و نتايج حاصل از آن‌ها مورد مقايسه قرار مي گيرد. ارزيابي كمّي اين ساختمان‌ها نيز بر اساس دستورالعمل بهسازي لرزه‌اي ساختمان هاي موجود و با استفاده از روش تحليل استاتيكي غير خطي انجام مي شود. روش‌هاي ارزيابي سريع مورد مقايسه در اين پژوهش، شامل روش‌هاي ارائه ‌شده در دستورالعمل‌هاي FEMA154، NRC، ايران (نشريه‌هاي 364 و 376) و همچنين روش آرياي تكميل ‌شده مي‌باشد. اين روش‌ها با استفاده از روش AHP برمبناي 7 معيارِ تعيين ‌شده، با يكديگر مورد مقايسه مي گيرند و از بين آن‌ها روشي مناسب براي ارزيابي لرزه اي سريع ساختمان هاي مسكوني در تبريز معرفي مي شود. مقايسه نتايج ارزيابي سريع و كمّي نشان مي دهد كه ارزيابي سريع مطابق FEMA154 داراي دقت و اطمينان بيشتري نسبت به ساير روش‌هاي ياد شده در ارزيابي ساختمان‌هاي مورد مطالعه مي‌باشد. همچنين اين روش در بين روش‌هاي ياد شده مناسب‌ترين گزينه براي ارزيابي سريع ساختمان‌هاي مسكوني در تبريز مي باشد.