مقايسه تأثير شيوه‌هاي آبياري و سن بوته بر عملكرد و اجزاي عملكرد برنج (Oryza sativa L.) رقم طارم هاشمي

به منظور بررسي تاثير شيوه هاي آبياري و سن بوته بر عملكرد و اجزاي عملكرد برنج، پژوهشي در قالب آزمايش كرت هاي خرد شده بر پايه طرح بلوك كامل تصادفي با سه تكرار طي سال زراعي 961395 در مزرعه كشاورز، استان مازندران، شهرستان محمود آباد اجرا شد. عامل اصلي شامل شيوه آبياري در سه سطح غرقاب، اشباع و كم آبياري و عامل فرعي سن بوته در سه سطح سه، چهار و پنج هفتگي بود. نتايج نشان داد اثر مديريت هاي آبياري تنها در صفت تعداد پنجه و اثر تيمار سن بوته بر صفات تعداد پنجه، وزن خوشه، عملكرد كاه و عملكرد دانه و شاخص برداشت معني دار بود. مقايسه ميانگين اثر ساده تيمار آبياري نشان داد صفت تعداد پنجه در تيمار غرقاب بيشترين مقدار و در شيوه كم آبياري (بوم شناختي) كمترين مقدار را داشت. مقايسه ميانگين اثر ساده تيمار سن بوته نشان داد كه صفت تعداد پنجه بارور در تيمار رايج منطقه (چهار هفتگي) بيشترين مقدار و در تيمار بوم شناختي (سه هفتگي) كمترين مقدار بود. بررسي رگرسيون صفت وزن خوشه در تيمارهاي مختلف سن بوته حاكي از كاهش آن با افزايش سن بوته بود. به اين ترتيب كه 5/99 درصد كاهش وزن خوشه به واسطه افزايش سن بوته بود. به طور مشابه بررسي رابطه تيمار سن بوته و عملكرد دانه نيز نشان از كاهش آن با افزايش سن بوته داشت، به طوري كه با افزايش يك روز سن بوته عملكرد دانه حدود 56 كيلوگرم در هكتار كاهش يافت. با توجه به فقدان اختلاف معني دار عملكرد دانه در شيوه هاي آبياري و نيز عدم حصول مزيت هاي شيوه بوم شناختي در شرايط غرقاب (رايج)، تيمارهاي بوم شناختي (سطح كم آبياري و سن بوته سه هفتگي) قابل توصيه است. انعطاف پذيري در فنون پيشنهادي شيوه بوم شناختي حاكي از وجود فرصت هايي است كه زمينه را براي حركت به سوي پايداري كشاورزي فراهم مي كند.