تحليل توانمندي‌ها و تنگناهاي بخش كشاورزي استان آذربايجان شرقي در راستاي پايداري

كشاورزي پايدار سه هدف عمده سلامت زيست محيطي، سود دهي اقتصادي و برابري اجتماعي و اقتصادي را دنبال مي كند و در دراز مدت كيفيت محيط و منابع طبيعي را ارتقا مي دهد. براي اينكه كشاورزي در جهت توسعه پايدار سوق پيدا مي كند، بايد مفاهيم و جزئيات آن در بخش كشاورزي به طور عملي و واقعي معنا پيدا كند كه اين امر از طريق مطالعات مطلوب و شناخت پتانسيل ها و محدوديت ها در مناطق مختلف، قابل دستيابي است. شناسايي استراتژي ها در بخش كشاورزي جهت مقابله با تهديدات و رفع نقاط ضعف و از طرفي تقويت سيستم و استفاده از فرصت ها ضروري است. در اين مقاله هدف بر آن است تا توانمندي و تنگناهاي بخش كشاورزي استان آذربايجان شرقي در راستاي پايداري با استفاده از مدل SWOT مورد سنجش قرار گيرد. روش پژوهش از نظر هدف، كاربردي و بر مبناي ماهيت، از نوع تحقيقات توصيفي  پيمايشي است. جامعه آماري اين پژوهش را كارشناسان و متخصصان تشكيل مي دهند كه در زمينه هاي كشاورزي داراي دانش و تجربه كافي بودند. به منظور انتخاب نمونه آماري از روش نمونه گيري غير احتمالي و هدفمند استفاده گرديد. نتايج نشان داد كه از بين نقاط قوت «وجود ظرفيت مناسب توسعه كشاورزي در استان در جهت پايداري» با وزني برابر 3.95 و «وجود تنوع پوشش گياهي در منطقه» با وزني برابر با 3.67 مهم ترين نقاط قوت و از بين نقاط ضعف «عدم نظارت كافي بر تخصيص و بهره برداري بيش از حد از منابع آب» با وزني برابر با 4.17 و «كمبود صنايع تبديلي و تكميلي در منطقه» با وزني برابر 4.07 مهم ترين نقاط ضعف جهت توسعه بخش كشاورزي استان آذربايجان شرقي شناخته شدند. همچنين از بين فرصت ها «اولويت كشاورزي از منظر امنيت غذايي در برنامه ملي» با وزني برابر 4 و « امكان بهره گيري از كمك هاي فني و مشاوره اي ملي و بين المللي» با وزني برابر با 3.97 مهم ترين فرصت و از بين تهديدها « افزايش احتمال وقوع خشكسالي» با وزني برابر با 4.90 و « كاهش جمعيت فعال در بخش كشاورزي در مناطق روستايي» با وزني برابر با 4.02 مهم ترين تهديدها جهت توسعه بخش كشاورزي استان آذربايجان شرقي در راستاي پايداري شناخته شدند. نتايج حاصل از ماتريس هاي ارزيابي عوامل داخلي و خارجي نشان داد كه با توجه به امتياز نهايي كلي بدست آمده براي عوامل داخلي و خارجي راهبردهاي توسعه كشاورزي استان آذربايجان شرقي، راهبرد بازنگري مي باشد.