مقايسه تأثير شناخت‌درماني مبتني بر ذهن آگاهي و تنش‌زدايي پيش‌رونده عضلاني بر شاخص‌هاي سلامت عمومي مادران كودكان مبتلا به سرطان خون

زمينه و هدف: اطلاع از تشخيص سرطان كودك براي والدين بسيار نگران كننده و اضطراب آور است، بنابراين در كنار درمان فرزند مبتلا به سرطان، لزوم استفاده از روش هاي مداخله كارآمد جهت ارتقاي سلامت روان شناختي والدين آنها بسيار ضروري است. پژوهش حاضر با هدف مقايسه تأثير دو شيوه شناخت درماني مبتني بر ذهن آگاهي و تنش زدايي پيش رونده عضلاني بر شاخص هاي سلامت عمومي مادران كودكان مبتلابه سرطان خون، انجام شد. روش: روش پژوهش حاضر نيمه آزمايشي و طرح پژوهش از نوع پيش آزمونپس آزمون با گروه گواه بود. نمونه مورد مطالعه شامل 45 نفر از مادران داراي كودك مبتلابه سرطان خون مراجعه كننده به بخش آنكولوژي بيمارستان 17 شهريور رشت در سال 1396 بودند كه به شيوه در دسترس انتخاب و با انتساب تصادفي در 3 گروه ذهن آگاهي (15 نفر)، تنش زدايي (15 نفر) و گواه (15 نفر) جايدهي شدند. ابزارهاي مورد استفاده در اين پژوهش شامل پرسشنامه جمعيت شناختي، مصاحبه و آزمايش هاي تشخيصي سرطان، و پرسشنامه سلامت عمومي بود. پس از مرحله پيش آزمون، مداخلات مورد نظر، به مدت 2 ماه (8 جلسه 2 ساعته)، در دو گروه آزمايشي انجام شد، در حالي كه گروه گواه هيچ مداخله اي دريافت نكرد. سپس هر سه گروه در مرحله پس آزمون و پيگيري دوماهه، مورد ارزيابي قرار گرفتند.يافته ها: نتايج تحليل داده ها با استفاده از روش تحليل واريانس با اندازه گيري هاي مكرر نشان داد كه تفاوت هاي بين گروهي در متغيرهاي شكايات جسماني (P 0.01, 6/622=F)، اضطراب (P 0.01, 10/236=F)، عدم كاركرد اجتماعي (P 0.01,4/452=F)، و افسردگي (P 0.01, 10/866=F)، معني دار است. همچنين تفاوت بين مراحل زماني در پيش آزمون، پس آزمون، و پيگيري در متغيرهاي اضطراب (P 0.01, 46/681=F)، عدم كاركرد اجتماعي، (P 0.05 P,12/610=F)، و افسردگي (P 0.05, 3/870=F)، معني دار بود ولي در شكايات جسماني، تفاوت وجود نداشت (P 0.05, 1/720=F).نتيجه گيري: نتايج اين مطالعه نشان داد كه بين تأثير ذهن آگاهي و آموزش فنون تنش زدايي در بهبود شاخص هاي سلامت عمومي مادران كودكان مبتلا به سرطان خون، تفاوت معنا داري وجود ندارد ولي هر دو شيوه در بهبود وضعيت رواني مادران مؤثر هستند. ذهن آگاهي از طريق آموزش مهار توجه و مديريت زمان، شاخص هاي سلامت روان را در افراد افزايش مي دهد. همچنين تن آرامي ناشي از فنون تنش زدايي در كاهش تنيدگي، اضطراب، و افسردگي افراد نقش دارد. نتيجه اين كه از هر دو شيوه مي توان در كنار هم براي ارتقاء سلامت عمومي والدين كودكان مبتلا به انواع سرطان، استفاده كرد.