الگوي ساختاري اثرات سرسختي رواني و حرمت خود بر توانمندسازي روان‌شناختي دانش آموزان: نقش ميانجي خودپنداشت تحصيلي

زمينه و هدف: توانمندي روان شناختي، مفهوم بسيار مهمي است كه نظر مي رسد خودپنداشت تحصيلي نيز كه در نتيجه عملكرد مطلوب تحصيلي، قابل دستيابي است بر آن اثرگذار باشد. مطالعه پيشينه مطالعات انجام شده حاكي از آن است كه تأثير متغير خودپنداشت تحصيلي بر توانمندي رواني چندان مورد توجه قرار نگرفته است، بنابراين پژوهش حاضر با هدف پاسخ گويي به اين سؤال انجام شده است كه آيا خودپنداشت تحصيلي مي تواند در رابطه حرمت خود و سرسختي رواني با توانمندي روان شناختي، نقش ميانجي ايفا كند؟ روش: روش پژوهش توصيفي و از نوع همبستگي است. نمونه مورد بررسي شامل 225 نفر از دانش آموزان متوسطه دوره اول (112 پسر و 113دختر با ميانگين سني 14 سال) بشهر شيروان در سال 96-95 بود كه با استفاده از نمونه گيري خوشه اي انتخاب شده اند. براي جمع آوري داده ها از پرسشنامه هاي توانمندي روان شناختي ميركمالي و نارنجي (1388)، سخت رويي كوباسا (1979)، حرمت خود كوپر اسميت (1967)، و خودپنداشت تحصيلي يسن چن (2004) استفاده شد. يافته ها: تحليل داده ها با استفاده از ضريب همبستگي و تحليل مسير نشان داد كه توانمندسازي روان شناختي با متغيرهاي سرسختي رواني، حرمت خود، و خودپنداشت تحصيلي همبستگي دارد (P 0.0001). سرسختي رواني، حرمت خود، و خودپنداشت تحصيلي 39 درصد از واريانس توانمندي روان شناختي را تبيين مي كنند. سرسختي رواني و حرمت خود 65 درصد از واريانس خودپنداشت تحصيلي را تبيين مي كنند و سرسختي رواني 58 درصد از واريانس حرمت خود را تبيين مي كند. اثرغيرمستقيم سرسختي رواني و حرمت خود روي توانمندسازي روان شناختي با ميانجيگري خودپنداشت تحصيلي به ترتيب در سطح 0/01 و 0/05 معني دار بود. نتيجه گيري: در مجموع پژوهش حاضر نشان داد كه خودپنداشت تحصيلي بالا منجر به افزايش خودكارآمدي در دانش آموزان مي شود و خودكارآمدي به افزايش سرسختي رواني كه با توانمندي رواني ارتباط مثبت و معني داري دارد، منجر مي شود. به علاوه، خودپنداشت زيربناي حرمت خود است و بالارفتن آن مي تواند حرمت خود دانش آموزان را ارتقاء دهد و با توجه به رابطه بين حرمت خود و توانمندسازي، منجر به افزايش توانمندي رواني دانش آموزان مي شود.