پهنه ‌بندي مخاطرات جوي در شمال‌ غرب ايران

هدف پژوهش حاضر، پهنه بندي اقليمي مخاطرات جوي در شمال غرب ايران مي باشد. براي اين منظور از داده هاي سازمان هواشناسي كشور شامل دماي متوسط، دماي حداقل، دماي حداكثر و بارش در مقياس روزانه و ماهانه براي تعداد سيزده ايستگاه هواشناسي سينوپتيك در محدوده سه استان آذربايجان شرقي، آذربايجان غربي و اردبيل براي يك دوره ي ۲۶ ساله (۲۰۱۵-۱۹۹۰) استفاده شد. در اين تحقيق تعداد ده مخاطره جوي مهم مورد بررسي قرار گرفت. سپس نقشه هاي فراواني وقوع به تفكيك براي هر يك از مخاطرات با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافيايي(GIS) تهيه شد. يافته هاي تحقيق نشان داد كه در شمال غرب بخش هاي شرق و جنوب شرق، مركز و غرب آن از ﺟﻬﺖ ﻓﺮاواﻧﻲ وﻗﻮع ﺟﺰء ﭘﺮﻣﺨﺎﻃﺮه ﺗﺮﻳﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖ هستند. در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﺑﺨﺶ ﻫﺎي شمال شرق از ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﻣﻴﺰان ﺧﻄﺮﺧﻴﺰي ﺑﺮﺧﻮردارﻧﺪ. كولاك و توفان گرد و غبار از ﻣﻬﻢ ﺗﺮﻳﻦ ﻣﺨﺎﻃﺮات ﺟﻮي شمال غرب بود. بالاترين فراواني مخاطره در منطقه ي شمال غرب پديده ي كولاك با مجموع ۴۱۴۸ بار مخاطره در طي دوره ي مورد مطالعه است. بيشترين فراواني كولاك در ايستگاه اهر با مجموع ۵۱۴ بار مخاطره مشاهده گرديد. دومين مخاطره در شمال غرب پديده ي گرد و غبار با مجموع ۱۹۴۸ بار مخاطره است. بيشترين فراواني آن در ايستگاه مراغه با مجموع ۴۱۰ بار مخاطره مشاهده مي گردد. سومين مخاطره در شمال غرب پديده ي توفان تندري با مجموع ۱۷۷۳ بار مخاطره بوده است. ششمين مخاطره پديده ي يخبندان با ميانگين ۱۳۱۵ بار مخاطره است. بيشترين فراواني يخبندان در ايستگاه خلخال با مجموع ۱۴۴ بار مخاطره شد. هفتمين مخاطره صورت گرفته در شمال غرب پديده ي تگرگ با مجموع ۳۴۱ بار مخاطره است. بيشترين فراواني تگرگ در ايستگاه مراغه با مجموع ۵۶ بار مخاطره گرديد. هشتمين مخاطره پديده ي مه با مجموع ۳۳۳ بار بوده است. بيشترين فراواني مه در ايستگاه اهر با مجموع ۱۳۵ بار مخاطره مي باشد. نهمين مخاطره صورت گرفته در شمال غرب پديده ي خشكسالي با مجموع ۱۶۸ بار مخاطره است. بيشترين فراواني خشكسالي در ايستگاه هاي اروميه و اردبيل هر دو با مجموع ۱۶ بار مخاطره مشاهده گرديد. دهمين و كمترين مخاطره مشاهده شده در شمال غرب پديده ي بارش حدي با مجموع ۱۴۹ بار مخاطره مي باشد. بيشترين بارش حدي در ايستگاه پارس آباد با مجموع ۱۹ بار مخاطره مشاهده گرديد. كمترين فراواني بارش حدي در ايستگاه هاي ماكو، خلخال هر دو با مجموع ۴ بار مخاطره بوده است.