عنوان مقاله :
بررسي داغ ننگ ايروينگ گافمن و داغ شرافت در نمايشنامههاي منتخب درام معاصر ايران
پديد آورندگان :
مشكواتي ، سيمين دانشگاه تربيت مدرس , يوسفيان كناري ، محمدجعفر دانشگاه تربيت مدرس - دانشكدۀ هنر و معماري
كليدواژه :
داغ ننگ , بحران هويت , جنسيت , مقاومت , نمايشنامههاي معاصر ايران , ايروينگ گافمن
چكيده فارسي :
«داغزني» نگاه متفاوت جامعه به هويتهاي خدشهدار است. هويتهايي كه بين آنچه خود را با آن تعريف ميكنند(هويت بالقوه) و آنچه در تعامل با ديگر افراد شناخته ميشوند(هويت بالفعل) تفاوت هست. در برابر اين نگاه اجتماعي متفاوت ، افراد داغخورده سعي ميكنند با اغماض موقعيت خويش و از طريق نمايشدادن هويت و ويژگيهاي رفتاري جديد مقاومت كنند. از ميان انواع داغزني ميتوان به نگاه فرودستانۀ جنسيتي اشاره كرد كه نمونههاي آن در نمايشنامههاي معاصر ايران پررنگ است. مقالۀ حاضر با انتخاب هدفمند برخي نمايشنامههاي معاصر ايران به بررسي جامعهشناسي جنسيت با استفاده از نظريۀ داغ ننگ گافمن پرداخته است. در اين مقاله با درنظرگرفتن داغ ننگ به عنوان هامارتياي شخصيت نمايش، سعي ميشود انواع داغ ننگ در چهرههاي زن و مرد در نمايشنامههاي معاصر ايران مقايسه و دستهبندي شود. در ادامه به بحران هويت و شيوههاي پنهانسازي داغ ننگ در اين چهرهها اشاره ميشود كه در ميان زنان شامل كنشهاي رفتاري مطيعانه، ازخودبيگانگي هويت فردي و پذيرش هويت ديگري (همسر يا پدر) است، درحاليكه پنهانسازي در مردان خود را در سازماندهي به موقعيتهاي اجتماعي نشان ميدهد؛ يعني به گونهاي كه موقعيت اجتماعي مردان را در رابطه با ديگران به گونهاي عاري از هرگونه نقص نشان ميدهد تا به تعبيري در پي بازسازي هويت و اعتبار خود بر آيند. علت داغ ننگ در چهرههاي مرد، بيشتر در ارتباط با محيطهاي بيروني(فرهنگ، اقتصاد و سياست) و غالباً در تعامل با همتايان خود (مردها) است درحاليكه كه داغ ننگ در زنان بيشتر به لحاظ كيفيت فيزيولوژيكي و روابط زناشويي است و در تعامل با جنس مخالف خود را نشان ميدهد. حذف، پسزدن، عدم پذيرش، ناديدهگرفتن حريم و سلبِ موقعيتهاي ابراز وجود همانطور كه در مقاله نشان داده شده، از شيوههاي رايج برخورد با داغخوردگان در نمايشنامههاي مورد بررسي است.
عنوان نشريه :
نامه هنرهاي نمايشي و موسيقي