عوامل اقتصادي و اجتماعي اثرگذار بر مهاجرت روستاييان مورد: سامان هاي عرفي روستايي حوزه انارچاي مشگين شهر

از آنجايي كه زندگي و معيشت خانوارهاي روستايي به‌طور گسترده­اي به منابع طبيعي پايه –همچون مراتع- وابسته است؛ عدم هماهنگي بين نيازهاي بهره ­برداران روستايي و منابع طبيعي، تعلق خاطر روستاييان نسبت به محيط زندگي را كم‌رنگ كرده و در نهايت منجر به مهاجرت مي­شود. مهاجرت يكي از عوامل اصلي تغيير جمعيت در مناطق روستايي است كه داراي اثرات منفي در درازمدت و كوتاه‌مدت دارد كه اين اثرات تغييراتي را در ساختار اجتماعي و اقتصادي مناطق روستايي وارد مي­كند. در اين تحقيق نيز تاثير عوامل اقتصادي و اجتماعي بر ميزان مهاجرت روستاييان در سامان­هاي عرفي روستايي حوزه انارچاي مشگين‌شهر استان اردبيل مورد بررسي قرار گرفت. روش تحقيق از نوع توصيفي-تحليلي و نوع پژوهش كاربردي است. روش جمع­آوري اطلاعات با استفاده از دو روش مطالعات كتابخانه­اي و نيز روش ميداني انجام شد. به منظور بررسي علت و انگيزش مهاجرت روستاييان از تكنيك پرسشنامه، مصاحبه، مشاهده و مطالعه آمارهاي جمعيتي روستاها از سال 1355 تا 1395 استفاده شد. فرم­ها و پرسش‌نامه‌هاي تكميل‌شده پس از بازبيني و كدگذاري تحليل شدند. به­ منظور اولويت­بندي و شناسايي مؤلفه ­هايي كه بيشترين اهميت را در زمينه مهاجرت داشته­اند، از آزمون فريدمن، براي انتخاب مهم‌ترين گويه­ هاي موثر در مهاجرت از آزمون آماري تجزيه مؤلفه­ هاي اصلي و جهت بررسي سهم هر يك از مولفه ­هاي (گويه ­هاي) استخراج شده از تحليل رگرسيون چندگانه به روش گام به گام استفاده شد. نتايج نشان داد مهم‌ترين گويه­هاي موثر در مهاجرت به‌ترتيب درآمد پايين، نبود بستر مناسب براي ازدواج جوانان و نبود شغل به‌ترتيب با ميانگين رتبه 93 /19، 88/ 19 و 81/ 19 مي­باشند. به نظر مي­رسد تضعيف ساختارهاي اقتصادي و اجتماعي سبب مي­شود تا روستاييان براي به‌دست آوردن فرصت­هاي بهتر زندگي به مناطق شهري مهاجرت كنند، بنابراين مهم‌ترين مشكل اين منطقه در سال­هاي آتي نبود نيروي كار جوان براي فعاليت در بخش كشاورزي و دامداري خواهد بود. بر اساس نتايج، درآمد پايين، نبود بستر مناسب براي ازدواج جوانان، نبود شغل و عدم اطمينان از آينده فرزندان بيشترين تاثير را بر ميزان مهاجرت به شهر دارد.