منطق حقوق زباني

تبيين «جايگاه گزاره‌هاي ارزشي در قياس، از جهت استدلال پذيري آنها» به دليل آثار ارزشمند آن در سرنوشت بشر، همواره از اهميت بسياري برخوردار بوده است. برخي از انديشمندان اين گزاره‌ها را استدلال‌پذير مي‌دانند و برخي نيز باور به استدلال‌پذيري آنها ندارند. براي پي‌بردن به ديدگاه درست، بايد محتوا و خاستگاه مفردات گزاره‌هاي ارزشي و ارتباط ميان اين مفردات بررسي شود؛ سپس به واكاوي درباره انشايي يا اخباري بودن خود اين گزاره‌ها بپردازيم. برخي از مفردات اين گزاره‌ها، مفاهيم فلسفي و برخي ديگر، از مفاهيم اعتباري مبتني بر واقعيات هستند. بنابراين، اگر محمول در گزاره‌هاي اخباري، حقيقي باشد، اين گزاره‌ها جزو «صنعت برهان» به‌شمار مي‌آيند؛ زيرا ارتباط ميان موضوع و محمول در اين گزاره‌ها واقعي خواهد بود؛ خواه موضوع از مفاهيم حقيقي باشد و خواه اعتباري. و چنانچه محمول گزاره‌هاي اخباري، اعتباري باشد، اين گزاره‌ها جزو «صنعت شعر» شمرده مي‌شوند؛ زيرا ارتباط ميان موضوع و محمول در آن گزاره‌ها، اعتباري خواهد بود؛ خواه موضوع، اعتباري باشد، خواه حقيقي. اما در جملات انشايي، ارتباط حقيقي ميان موضوع و محمول وجود ندارد.