چارچوب رابطه حكومت و مردم در ايران: رويكرد نهادي

هدف: نظر به اهميت رابطه حكومت و مردم به‎عنوان يكي از مباحث كليدي در گفتمان‎هاي سياسي و خلأ مطالعات و پژوهش‎‎هاي نظري مرتبط در نظام جمهوري اسلامي، هدف اين پژوهش دستيابي به مدل رابطه حكومت و مردم در ايران با رويكرد نهادي است. روش: اين تحقيق به روش كيفي داده‎‎بنياد انجام ‌شده است. جامعه آماري آن خبرگاني هستند كه در زمينه حقوق عمومي و ساختار سياسي حكومت، از دانش و تجربه عملي برخوردارند. خبرگان به روش نمونه‎گيري گلوله برفي انتخاب شدند و داده‎ها با استفاده از نرم‌افزار اطلس مديريت شده است. يافته‎ها: پس از تجزيه‌وتحليل متن مصاحبه‎ها، مقوله محوري رابطه حكومت و مردم با عنوان «مردم‌سالاري ديني» احصا شد كه ابعاد اصلي خادميت، اقتدارگرايي، قانون‌گرايي الهي و نظارت و هدايت را دربرمي‎گيرد. پس از شناسايي عوامل علّي، ميانجي و تعديل‌كننده، چارچوب نهايي تدوين شد. يافته‎ها نشان داد كه تفكر ايدئولوژيك دولت‎مردان، اعتدال‌گرايي (تساهل و تسامح)، التزام به قانون اساسي و تفكر حاكميتي حكمرانان، از عوامل مؤثر بر رابطه حكومت و مردم هستند. در ضمن نوع رابطه حكومت و مردم مي‎تواند پيامدهايي مانند اعتماد عمومي، رضايت عمومي، مشروعيت و شكاف اجتماعي را به‎دنبال داشته باشد. نتيجه‎گيري: تنظيم رابطه حكومت و مردم با رويكرد نهاد قانون اساسي، آثار مثبتي مانند رضايت و اعتماد عمومي به همراه دارد و مشروعيت حكومت را ميان مردم افزايش داده و زمينه حذف شكاف اجتماعي را فراهم مي‎كند.