عنوان مقاله :
ساحتهاي اخلاق در قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران با تأكيد بر رويكرد حكومت ديني
پديد آورندگان :
حبيبنژاد ، احمد دانشگاه تهران، پرديس فارابي - گروه حقوق عمومي , منصوري بروجني ، محمد دانشگاه تهران، پرديس فارابي
كليدواژه :
اخلاق , اخلاق دينمدار , تحديد قدرت , زمامداري , قانون اساسي
چكيده فارسي :
جمهوري اسلامي ايران بر مبناي نظريهاي ديني شكل گرفت و قانون اساسي آن نيز بر پايههاي مفاهيمي ديني مانند توحيد، عدالت، امامت و معاد تدوين شد. از سوي ديگر قانون اساسي بستر تنظيم نهادهاي بنيادين و ارزشهاي اولين و تضمينكننده آزاديهاي شهروندان است. هرچند در نگاه اول قانون اساسي سندي حقوقي محسوب ميشود و داراي كاركردهايي از جنس هنجارهاي قانوني است، شاهد حضور و بروز آموزههاي اخلاقي (كه اغلب از جنس آموزههاي اخلاقي در دين هستند) در اين سند برتر هستيم. اين آموزهها هم بهعنوان شروطي براي زمامداران تلقي و هم تحديدي بر صلاحيت آنان محسوب ميشود و هم معياري براي ارزيابي زمامداري. در اين مقاله برآنيم تا با رويكردي اخلاقي، هم به اصل فلسفۀ وجودي قانون اساسي و هم به اصول مندرج در آن نگاهي بيفكنيم و نشان دهيم كه آموزههاي اخلاقي هم بهطور صريح و هم غيرصريح در قانون اساسي جاري بوده و بهعنوان پشتوانهاي در درون آن ساري است و حتي ميتوان تفسيري اخلاقي از نهادهايي مانند قانون اساسي و تفكيك قوا بيان كرد.