معرفي منظومه «منوهر و دمالت» اثر ظهيركرماني

نسخ خطي، ميراث فرهنگي ملت‌ها و نشان‌‌دهنده تلاش مردم يك كشور در گردآوري و حفظ دستاوردهاي فكري، علمي و تاريخي آن سرزمين هستند. اين پژوهش به معرفي منظومه ناشناخته «منوهر و دمالت» (مجمع‌البحرين) ظهير كرماني اختصاص دارد. اين اثر تاكنون تصحيح و چاپ نشده‌است. اصل داستان هندي بوده و سراينده در آن، يكي از افسانه‌‌هاي پنجگانه و مشهور هندي به‌نام «منوهر و دمالت» را به نظم درآورده‌است. تاكنون پنج نسخه از اين منظومه در كتابخانه‌‌هاي مجلس و آستان قدس رضوي معرفي شده كه در بين آن‌ها نسخه 15927 كتابخانه مجلس با نسخ ديگر تفاوت‌هاي فراواني دارد. ظهير در بخش حماسي از شاهنامۀ فردوسي و در بخش غنايي از ليلي و مجنون نظامي تأثير پذيرفته‌است. در پايانِ برخي بخش‌ها، غزل‌هايي كوتاه در اوزان هزج، خفيف و متقارب آمده كه با تخلص شاعر پايان يافته‌‌اند. در اين مقاله، به روش توصيفي و با كمك منابع كتابخانه‌‌اي، ضمن پرداختن به موضوعات برجسته در متن داستان، به معرفي منظومه پرداخته‌‌ايم. معرفي منظومه «مجمع‌البحرين» علاوه‌بر نشان‌دادن جايگاه ادبي اين اثر، در تبيين گستره زبان فارسي در شبه‌قاره نيز مؤثر خواهد‌بود.