جستاري در معماري مسجد جامع گلبرگه، شاهكار هنر ايراني در شبه‌‌قاره هند

مسجد جامع گلبرگه در شهر گلبرگه، پايتخت سلاطين بهمني در ناحيۀ دكن هند به سال 769 هجري به‌‌دست «معمار رفيع قزويني» ساخته شد. چگونه يك معمار ايراني قرن هشتم در آن ناحيۀ دوردست حضور پيدا كرده و اثري شگرف خلق كرده‌‌است كه هنوز پابرجاست؟ ويژگي‌‌هاي شاخص معماري و فني اين مسجد و علت پايداري آن با وجود ويراني ساير بناهاي شهر، پرسش‌‌هايي در مواجهه با اين بنا پيش كشيده و پاسخ روشني مي‌‌طلبد. فرضيۀ تحقيق، پيدايش شيوۀ معماري ايراني در آن ناحيه را نفوذ موج فرهنگي و هنري با حضور هنرمنداني مثل آن معمار در آن نقطه از جهان مي‌‌داند؛ فرايندي كه سبك ايراني دكني را به نمايش گذاشته كه متفاوت از معماري سبك مغولي هند است. روش تحقيق، تحليلي توصيفي است. نتايج پژوهش كاربرد اصول نيارش معماري ايراني، از‌‌جمله: اصل تقابل نيرو، استفادۀ وسيع از سازه‌‌هاي طاقي كلمبو، طاق آهنگ، گنبد و... را در ساخت اين بنا نشان داده و ريشۀ تركيب عناصر معماري هندي ازجمله شيوۀ «پنچاياتانا» در اين بنا را روشن مي‌‌سازد. همچنين وجوه معماري مسجد جامع گلبرگه را همراه با طرح‌‌ها و تصاوير مربوط، بررسي مي‌‌كند.