مباني قرائي تفسير

بحث مباني تفسير از مسائل مهم دانش تفسير است كه از ديرباز مورد توجه دانشمندان اين فن قرار داشته است و در عصر حاضر بيش از پيش مورد كنكاش قرار گرفته است. يك دسته از مباني تفسير ريشه در دانش قرائات دارد. روشن است مفسر قبل از ورود به تفسير ناگزير بايد در اين زمينه نيز به يك نظريه برسد و تفسير را بر آن بنيان نهد. اين نوشتار در صدد بررسي مباني قرائي تفسير است و مي‌كوشد با روش توصيفي تحليلي سه مبنا از مباني قرائي تفسير كه عبارتند از: تواتر قرائات، نزول قرآن بر هفت حرف و انحصار اعتبار قرائات در يك قرائت را مورد بررسي قرار دهد. برآيند پژوهش حاكي از آن است كه ادعاي تواتر قرائات قابل قبول نيست، از اين رو نمي‌تواند مبناي صحيحي براي تفسير قرآن قرار گيرد. همچنين احاديث نزول قرآن بر هفت حرف افزون بر غير معتبر بودن در منابع شيعي در منابع اهل سنت نيز از حيث سندي محل تامل و از حيث دلالي مبهم است و تنها در مورد اختلافات ناشي از لهجات مختلف قابل پذيرش است و مبنا قرار دادن آن براي تفسير قرآن بر اساس قرائات متعدد صحيح به نظر نمي رسد. انحصار اعتبار و حجيت به قرائت عاصم نيز فاقد مستندات كافي بوده و با گزارشات تاريخي همخواني ندارد. بنابر اين مفسر در تفسير بايد علاوه بر قرائت عاصم به ساير قرائات معتبر نيز نظر داشته باشد و ذكر احتمالات متعدد تفسيري بر اساس قرائت‌هاي مشهور و معتبر يك مزيت تفسيري به حساب مي‌آيد.