تبيين مؤلفه‌هاي تأثيرگذار در طراحي الگوي يكپارچه‌سازي نظام منابع مالي اسلامي و ماليات‌هاي متعارف در ايران و ارائه يك الگو

طراحي الگوي يكپارچه‌سازي يا همگرايي نظام منابع مالي اسلامي (خمس و زكات) و ماليات‌هاي متعارف يكي از مسائل مهمي است كه در راستاي نظام‌سازي اسلامي از ابتداي انقلاب اسلامي موردبحث و بررسي كارشناسان و صاحب‌نظران بوده و فراز و نشيب‌هاي زيادي را طي كرده است. ابعاد اجتماعي، سياسي، اقتصادي و فرهنگي كه ريشه در مسائل فقهي و فلسفي نيز دارد، سبب شده است كه اين مسأله به‌موضوعي پيچيده تبديل شود. محققان سازوكارهاي متعددي را براي طراحي اين الگو ارائه كرده‌اند كه هريك از آنها داراي ابعاد مختلفي است و مزايا و معايب متعددي دارد. بررسي‌هاي مؤلفين نشان مي‌دهد كه در طراحي الگوي يكپارچه‌سازي 6 مؤلفه داراي اهميت زيادي هستند كه بايد در مورد آنها تصميم‌گيري شود. 4 مؤلفه مربوط به‌حوزه جمع‌آوري منابع مالي اسلامي و ماليات‌هاي متعارف و 2 مؤلفه نيز مربوط به‌حوزه مصرف است. از كنار هم قرار گرفتن اين مؤلفه‌ها، الگوهاي متعددي در حوزه طراحي الگوي يكپارچه‌سازي ايجاد مي‌شود كه اين الگو‌ها مي‌تواند مورد ارزيابي كارشناسان قرار گيرد. مقاله حاضر نمونه‌اي از اين ساختارها را در قالب الگوي «جمع‌آوري منطقه‌اي وجوهات شرعي و مصرف در ماتريس سه‌بعدي مراجع تقليد، منطقه و وظايف» ارائه نموده و نشان مي‌دهد اين رويكرد چه نقاط مثبت و چه ابزارهاي سياستي را به همراه دارد. اين الگو كارايي بسيار بالايي در يكپارچه‌سازي دارد و مي‌تواند تأثير مثبتي بر اثربخشي وجوهات شرعي در رفع فقر و گسترش فرهنگ ديني داشته باشد.