طراحي، اجراي آزمايشي و اعتباربخشي آزمون هاي مبتني بر نقشه مفهومي

امروزه ارزشيابي از ساختار شناختي فراگيران بخش مهم و رو به گسترشي از پژوهش‌هاي سنجش تحصيلي را شامل مي‌شود. يكي از پركاربردترين شيوه‌هاي سنجش ساختار شناختي، آزمون‌هاي مبتني بر نقشه مفهومي هستند. هدف از تدوين اين مقاله طراحي، اجراي آزمايشي و اعتباربخشي آزمون‌هاي مبتني بر نقشه مفهومي در متن‌هاي درسي فارسي است. در اين پژوهش ابتدا چگونگي طرح چهار نوع آزمون مبتني بر نقشه مفهومي (ترسيم آزاد، ترسيم هدايت شده، تكميل آزاد و تكميل هدايت شده ) تشريح مي‌شود. سپس به چگونگي اجراي آزمون‌ها پرداخته مي‌شود كه در اين پژوهش اين آزمون‌ها در بين يك نمونه 221 نفري از دانش‌آموزان سال دوم متوسطه رشته علوم تجربي شهر تبريز كه در هشت كلاس حضور داشتند، اجرا شد. در گام آخر در مورد نتايج اعتباربخشي اين آزمون‌ها بر اساس شاخص‌هاي روايي محتوايي، روايي ملاكي، روايي افتراقي و پايايي نمره گذاران ارائه مي‌شود. يافته‌هاي كيفي پژوهش نشان دادند كه طراحي و اجراي آزمون‌هاي مبتني بر نقشه مفهومي در متن‌هاي درسي فارسي امكان‌پذير مي‌باشد. يافته‌هاي كمّي نيز نشان دادند كه اين آزمون‌ها از روايي محتوايي بالايي برخوردار هستند. همچنين نمرات حاصل از اين نوع آزمون‌ها داراي مقادير متفاوت همبستگي ( با مقدار متوسط 0/50) با يك آزمون چهارگزينه‌اي بودند (روايي ملاكي). همچنين همه آزمون‌هاي نقشه مفهومي به‌خوبي از عهده تشخيص تفاوت بين نمرات دو گروه تحصيلي بالا و پائين برآمدند(روايي افتراقي). ديگر نتايج نشان دادند كه ضريب توافق نمره گذاران آزمون‌هاي نقشه مفهومي در حد بالايي است(پايايي نمره گذاران).