پديدارنگاري تعاملات آموزشي معلمان و دانش‌آموزان

انتظارات ذينفعان آموزش (يادگيرندگان، خانواده‌ها و بخش‌هاي مختلف فرهنگي، اجتماعي و اقتصادي جامعه) هرساله بسي متنوع‌تر و گسترده‌تر مي‌گردد و اين امر باعث شده كه معلمان با دسته‌هاي بسيار گوناگون‌تر از فرهنگ‌ها، علايق و خواسته‌ها مواجه شوند و در محيطي از شك و ترديد و ابهام كار كنند. تغييرات اجتماعي، سياسي، اقتصادي و فرهنگي اين رويه را ايجاد كرده است و معلمان به دنبال يافتن راه‌هاي جديد براي مواجهه با اين تنوع‌ها و ايجاد تعامل سازنده و انطباق درست در امورات آموزشي هستند. در اين پژوهش سعي شده تا با روش كيفي پديدارنگاري به جستجوي گونه‌هاي روابط متقابل بين معلم و دانش‌آموز در امور آموزشي پرداخته شود. مشاركت‌كنندگان در پژوهش شامل 20 نفر از معلمان داراي تجربه آموزشي حداقل 15 سال و بالاتر هستند كه در مدارس متوسطه شهر سنندج به فعاليت آموزش و تدريس مشغول هستند. اين تعداد با روش نمونه‌گيري ملاكي انتخاب و تا حد اشباع نظري جمع‌آوري اطلاعات ادامه داشت. روش گردآوري داده‌ها و اطلاعات مصاحبه نيمه ساختارمند و تجزيه و تحليل مصاحبه‌ها با استفاده از روش استقرايي انجام شد. با ترسيم افق‌هاي دروني و بيروني، در نهايت، فضاي نتيجه پژوهش طراحي گرديد. نتايج پژوهش، شش روش متفاوت را نشان مي‌دهد كه در آن معلمان امور آموزشي را در ارتباط با دانش‌آموز تجربه مي‌كنند؛ كه آن‌ها را در طبقات توصيفي آموزش دهنده مهارت‌ها، فراهم كننده و ارائه‌دهنده اطلاعات؛ تسهيل گر يادگيري؛ حضور مشاركتي و هدايت‌كننده؛ مربيگري (ناظر و راهنما) و روشنگري انديشه‌ورزانه دسته‌بندي كرديم. نقش معلمان در يك پيوستار از «انتقال‌دهنده دانش» شروع و با «روشنگري انديشه‌ورزانه» كه در آن معلمان به‌عنوان اشخاص خاصي در زندگي دانش‌آموزان ظاهر مي شوند كه نفوذشان فراتر از ديوارهاي كلاس و سال‌هاي تحصيل در مدرسه، در كل زندگي اجتماعي آنان ادامه مي‌يابد. همچنين هر كدام از اين سبك‌هاي تعامل داراي ويژگي‌هاي خاص در ارتباط با نقش معلم، يادگيرنده، جو كلاس، برنامه درسي و ... هستند.