بررسي نقش عوامل طبيعي در توزيع جغرافيايي سكونتگاه‌هاي روستايي (مطالعه موردي: شهرستان صحنه)

شناخت نقش توان‌هاي محيط طبيعي بر الگوي استقرار سكونتگاه‌هاي روستايي، نخستين گام در درك سازمان فضايي و مديريت پيوندهاي فضايي سكونتگاه‌هاي روستايي محسوب مي‌شود و برنامه‌ريزي بر اساس اين شناخت مي‌تواند از واپس ماندگي، جمعيت گريزي و انهدام سكونتگاه‌هاي روستايي جلوگيري كند و همچنين زمينه‌ساز يكپارچگي مكانيفضايي و توسعه پايدار نواحي روستايي باشد. هدف پژوهش حاضر، بررسي نقش عوامل طبيعي در مكان گزيني سكونتگاه هاي روستايي در شهرستان صحنه مي‌باشد. اين پژوهش از لحاظ ماهيت كاربردي و از لحاظ روش به‌صورت توصيفيتحليلي مي باشد. روش گردآوري داده‌ها و اطلاعات به‌صورت اسنادي و ميداني بوده و جهت تجزيه‌وتحليل،تطبيق نتايج و درك صحيح مسئله، ازنرم‌افزار GIS و همچنين تلفيق و تركيب لايه‌هاي اطلاعاتي با يافته‌هاي ميداني استفاده‌شده است. نتايج پژوهش نشان مي‌دهد كه الگوي غالب پراكنش سكونتگاه‌هاي روستايي شهرستان صحنه از نوع خطي بوده و از مجموع 189 روستاي اين شهرستان، اغلب آن‌ها در طيف ارتفاعي15001250 متر، در اراضي آبي و تيپ دشتي استقراريافته‌اند. از سوي ديگر يكي از مهم‌ترين معيارهاي مكان‌يابي سكونتگاه‌هاي روستايي شهرستان صحنه، ميزان و كيفيت اراضي شهرستان جهت كشاورزي مي‌باشد كه اين امر، فشردگي فضا و فعاليت و بهره‌برداري بي‌رويه از منابع محيط طبيعي را به دنبال داشته است. در نهايت مدل برازش رگرسيوني نشان داد كه منابع آب، منابع خاك، اقليم، توپوگرافي، ارتفاع، شيب، پوشش گياهي و كاربري اراضي به ترتيب بيشترين اثر را بر توزيع جغرافيايي سكونتگاه‌ها دارند. بنابراينبايد با حفاظت از منابع محيطي و انتخاب مكان‌هاي مناسب جهت توليد و اشتغال پايدار براي ساكنان سكونتگاه‌ها، زمينه بقا و توسعه پايدار نواحي روستايي را فراهم آورد.