نقد نظريه رايج برنامه درسي پنهان؛ ضرورت چرخش پارادايمي از برنامه درسي قصد نشده به برنامه درسي قصد شده

هدف مقاله حاضر، نقد نظريه رايج برنامه درسي پنهان از منظر رويكرد غير قصد شده اين نوع برنامه درسي است. آنچه امروزه در ادبيات برنامه درسي، پنهان خوانده مي‌شود ناظر به يادگيري‌هاي ضمني است كه يادگيرنده بدون قصد قبلي سياست‌گذاران و برنامه‌ريزان برنامه درسي، بدان دست پيدا مي‌كند. درواقع آنچه در طيف كنترلي برنامه‌ريزان درسي قرار ندارد، برنامه درسي پنهان خوانده‌شده است. اين مقاله بر آن است نقدي بر اين رويكرد داشته، اين نوع نگاره و نگاه را به چالش كشيده و در عوض نگاه متفاوت و بديلي ارائه نمايد. در نگاه جديد، استدلال مي‌شود برنامه درسي پنهان اساساً نمي‌تواند قصد نشده نباشد، چون در اين صورت با مفهوم برنامه و به‌تبع آن، برنامه درسي پنهان در تضاد خواهد بود. اين نوشتار استدلال مي‌كند كه يادگيري‌هاي ديگري غير از برنامه درسي قصد شده در كلاس وجود دارد و شايد پر كشش‌تر و پرانرژي‌تر از برنامه درسي رسمي باشد، اما نمي‌تواند عنوان آن «برنامه» و «پنهان» باشد. اين نوع پديده مي‌تواند هر چيزي به‌غيراز برنامه درسي پنهان باشد. همان‌طوري كه در اصل مقاله نيز بدان اشاره شده است، محقق آن را «يادگيري» مي‌نامد، آن هم يادگيري ضمني، اما آن را برنامه درسي نمي‌داند و نيز به آن برنامه درسي پنهان اطلاق نمي‌كند. پايان مقاله، تأكيد خود را بر ارائه قرائتي متفاوت از قرائت رايج برنامه درسي پنهان اختصاص داده و مؤلفه‌هاي اين نوع برنامه را كه اتفاقاً هم پنهان است و هم قصد شده در اختيار خواننده قرار مي‌دهد.