كاربرد روش دلفي و شيوه‏ي ديمتل در شناسايي و ساختاردهي به شاخص‏هاي تأثيرگذار بر چابكي لجستيك بحران

وقوع حوادث غيرمترقبه و فجايع طبيعي و اثرات ناشي از وقوع آن‏ها، جوامع كنوني را ملزم به انجام برنامه ‏ريزي ‏هاي لازم براي رويارويي و كاهش اثرات مخرب مربوطه نموده است. اگر چه در حوادث كوچك، انجام اين كار به صورت تجربي امكان‏ پذير است و نياز به ابزار خاصي ندارد اما در حوادث با ابعاد بزرگ‏تر و فجايع طبيعي نظير سيل، زلزله، حوادث اقتضايي و به ‏ويژه جنگ، به دليل پيچيدگي عوامل درگير، انجام آن به‏ صورت تجربي امكان ‏پذير نيست و براي اتخاذ تصميم‏ هاي مختلف، نياز به ابزارهاي تصميم‏ گيري وجود دارد. يكي از اركان اصلي مديريت بحران، لجستيك بحران يا لجستيك اضطراري است. در همين راستا هدف اصلي اين مقاله ارائه‏ ي مدلي براي ساختاردهي و شناسايي تأثير عوامل مؤثر بر لجستيك اضطراري است تا از اين طريق بتوان تصميمات مناسبي براي فعاليت‏هاي لجستيك بحران به نحوي اتخاذ نمود تا بهترين استفاده از منابع صورت پذيرفته و بيشترين كارايي براي كاهش اثرات بلايا حاصل گردد. در اين مقاله براي شناسايي شاخص‏ هاي اصلي تأثيرگذار بر چابكي لجستيك اضطراري از روش دلفي1 و براي ساختاردهي به شاخص‏هاي تأثيرگذار و شناسايي تأثير و تأثر اين شاخص‏ها، از تكنيك ديمتل2 استفاده شده است. جامعه ‏ي آماري پژوهش كليه‏‏ ي افراد متخصص در حوزه‏ ي لجستيك است كه يك نمونه ‏ي 10 نفره از آن‏ها استخراج و با استفاده از روش دلفي مشخص گرديد كه پويايي، سرعت عمل، قابليت تداوم و استمرار پشتيباني، آمادگي، يكپارچگي و ارتباط مؤثر ميان عناصر درگير، انعطاف ‏پذيري، واكنش ‏پذيري و فناوري اطلاعات هشت شاخص اصلي تأثيرگذار بر لجستيك اضطراري هستند. همچنين نتايج تحقيق در خصوص ساختاردهي به عوامل مؤثر بر چابكي لجستيك با استفاده از تكنيك ديمتل نشان داد، كه عوامل «فناوري اطلاعات» و «پويايي» تأثيرگذارترين عوامل و «واكنش ‏پذيري» و «قابليت تداوم و استمرار پشتيباني» داراي كمترين تأثير و تأثيرپذيرترين متغيرها هستند.