طراحي الگوي رهبري استراتژيك اسلامي در سازمان: بر اساس تحليل محتواي عهدنامۀ مالك ‌اشتر

Designing a Strategic Islamic Leadership Model in the Organization: Based on content analysis of Malek Ashtar Treaty

با توجه به نبود مدلي جامع از رهبري استراتژيك؛ همچنين نياز به بررسي اين مقوله در ادبيات بومي و ديني، اين مقاله در راستاي بررسي و استخراج مفهوم رهبري استراتژيك از منظر اسلامي با محوريت كلام امام علي عليه‌السلام در نهج‌البلاغه، تدوين گرديده است. در گام نخست، رهبري استراتژيك در منابع غربي و مطالعات بومي استخراج و در گام بعد با توجه به گستردگي و تنوع بيانات امام ‌عليه‌السلام در نهج‌البلاغه، اقدام به انتخاب يك نمونه جامع شده است. با بررسي صورت گرفته توسط محقق و محققين صاحب‌نظر در نهج‌البلاغه، عهدنامه مالك اشتر انتخاب و با توجه به موضوع تحقيق و نبود منابع مناسب، از روش تحقيق كيفيِ تحليل محتوا استفاده شد. با توجه به ماهيت استقرايي (جزء به‌كل) اين روش، اقدام به پيمايش متن به متن عهدنامه مالك اشتر نموده‌ايم. براي سهولت در فيش‌برداري و كدگذاري مناسب از نرم‌افزار Nvivo 8 استفاده شده است. بر اين اساس رهبري استراتژيك عبارت است از: «تبيين و يادآوري مأموريت‌ها» و «تعيين اولويت‌ها و عمل بر اساس آن‌ها» از طريق «ارائه الگوهاي عملي»، «استفاده از تجارب (عبرت‌ها و سنت‌ها)» و «سازمان‌دهي و اصلاح امور كاركنان» كه در بستر «ايجاد توافق و وحدت رويه در ميان كاركنان»، «رعايت صبر و پايداري»، «رعايت ميانه‌روي، انصاف و عدالت» و «رفتار توأم با مدارا و لطف با كاركنان» محقق مي‌شود.

Since there is no comprehensive model of strategic leadership; and there is also a need to examine this category in indigenous and religious literature, the present article has been developed for studying and eliciting the meaning of strategic leadership from Islamic point of view by focusing on Imam Ali’s words in Nahjolbalagheh. At the first stage, strategic leadership was extracted in western sources and domestic studies, and in the next step, considering the widespread and varied Imam’s statements in Nahj al- Balagha, a comprehensive sample was selected. Meanwhile doing studies by the researcher(s), expert in Nahjolbalagheh, Malek Ashtar treaty was selected and according to the subject of the research and lack of suitable resources, qualitative research method was used for content analysis. Concerning inductive nature of this method, we have done text to text measuring of Malek Ashtar treaty. For the ease in note taking and appropriate coding Nvivo 8 software was used. Thus, strategic leadership includes: “developing and reminding the missions”, and “determining priorities and activities based on them” by “introducing practical patterns”, “using experience (lessons and traditions) and “organizing and improving staff affairs” which are realized by” developing agreement and unity among staff”, “compliance with patience and persistence”, “compliance with moderation, fairness and justice” and” behaving with tolerance and kindness towards staff”.