مفهوم زمان وتكنيك‌هاي پيش‌بيني مخاطرات طبيعي

مخاطره‌شناسي از جمله علومي است كه اگرچه بشر از گذشتۀ دور با آن مواجه بوده و حتي تكنيك‌هايي نيز براي پيش‌بيني آن در دست داشته است، در چرخۀ دانش جديد سابقۀ چندان طولاني ندارد. مفهوم مخاطره و ريسك وقتي معنا پيدا مي‌كند كه رخدادها دو ويژگي خاص از خود بروز دهند: اول آنكه غيرمنتظره باشند، و دوم آنكه آسيب‌زننده و زيان‌آور باشند. وضعيت عمومي كرۀ زمين را بايد در زمرۀ دوره‌هاي گرم تلقي كرد و آنچه به‌‌صورت دوره‌هاي سرد رخ داده، فراتر از نوعي شوك برودتي نبوده است، به‌صورتي‌كه از 750‌هزار سال گذشته تا كنون، مجموع دوره‌هاي گرم 630‌هزار سال و مجموع دوره‌هاي سرد 120‌هزار سال بوده است. تشخيص غيرمنتظره بودن حوادث به‌‌سادگي امكان‌پذير نيست و نيازمند به‌كارگيري تكنيك‌هاي خاصي است كه از آن جمله مي‌توان از روش‌هاي آماري نام برد. در اين شيوه‌ها پيش‌فرض‌هاي خاصي براي داده‌ها در نظر گرفته مي‌شود، مانند اينكه متغير عامل، از زمان تبعيت نكند يا به‌‌تعبيري تصادفي باشد. پس از اثبات چنين فرضي، با بررسي رابطۀ يك يا چند ويژگي متغير عامل، مي‌توان الگوي وقوع رخداد مخاطره‌آميز را تحليل كرد. در اين مقاله كه برگرفته از يك طرح تحقيقاتي در دانشگاه اصفهان است، با واكاوي روش‌هاي آماري مانند آزمون چرخشي عطف، تصادفي بودن پديده اثبات شده و با تمسك به روش تحليل چهارگانۀ شدت فركانس، نحوۀ وقوع آن تحليل مي‌شود. نتايج اين تحقيق نشان مي‌دهد كه:    نحوۀ وقوع رخدادها سبب مخاطره‌آميزتلقي شدن آنها مي‌شود؛    مفهوم فركانس شدت در ژئومورفولوژي، بيانگر نحوۀ وقوع حوادث غيرمنتظره و به‌عبارتي نوعي پيش‌بيني مشروط است كه ما را در مديريت مواجهه با اين رخدادها ياري مي‌دهد.