روند تغييرات فشار سطح دريا در ايران با رويكرد مخاطرات اقليمي

رخداد مخاطرات اقليمي از ويژگي‌هاي اصلي اقليم ايران به‌شمار مي‌رود و همواره پيامدهاي اقتصادي، اجتماعي و خسارات مالي فراوان دارد. بي‌ترديد اولين گام براي كاهش اثرهاي مخاطرات اقليمي در كشور، شناسايي عوامل ايجاد اين مخاطرات است. فشار سطح دريا از مهم‌ترين عناصر آب‌و‌هوايي است كه مي‌تواند عوامل اقليمي مهم مانند دما، بارش و باد را تحت تأثير قرار دهد و سبب ايجاد مخاطرات اقليمي شود. افزايش يا كاهش شدت و گسترش شرقي و شمالي مراكز فشار سطح دريا، از عوامل تعيين‌كنندۀ اصلي دوره‌هاي خشك و مرطوب در ايران است. بررسي آثار و منابع منتشرشده نشان مي‌دهد كه تحقيق جامعي دربارۀ تغييرات فشار سطح دريا در ايران در فصول مختلف لازم است. هدف اين مطالعه، آشكارسازي روند تغييرات فشار سطح درياي ايران در فصل‌هاي مختلف است. بدين منظور داده‌هاي فرمت NC فشار سطح دريا در ساعت 12GMT از سال 1948 تا 2016 از پايگاه دادۀ NCEP/NCAR دريافت شد و براي طبقه‌بندي فصلي و تهيۀ نقشه‌هاي مورد نظر در مراحل بعدي به فرمت‌هاي TXT، Matlab و EXCEL و Gis تبديل و تغييرات درازمدت فشار سطح دريا ايران آشكارسازي شد. بررسي نمودار روند سري زماني مقادير ميانگين، متوسط حداقل و متوسط حداكثر فشار سطح دريا با آزمون من كندال در فصول مختلف نشان داد مقدار معناداري در همۀ موارد كوچك‌تر از 0.05 است و مقدار ميانگين فشار سالانه سطح درياي ايران داراي سير صعودي معنادار بوده و با آهنگ 0.047 ميلي‌بار در هر سال افزايش يافته است. نقشه‌هاي ميانگين ده‌ساله فشار سطح درياي ايران در فصول مختلف مشابه بوده و مقدار ميانگين فشار از شمال ايران به سمت جنوب كاهش يافته است. نقشه‌هاي آنومالي ميانگين ده‌ساله فشار سطح دريا نشان دادند كه مقادير آنومالي در دهه‌هاي اخير به بيشترين مقدار مثبت خود رسيده است. با توجه به اهميت موضوع و آسيب‌پذيري كشور در مقابل مخاطرات محيطي، واضح است كه مديريت ريسك مخاطرات اقليمي با در نظر گرفتن افزايش فشار سطح زمين، از احتمال موفقيت و درجۀ اعتبار بيشتري برخوردار خواهد بود.