تاخير در تشخيص و درمان بيماران مسلول و عوامل موثربر آن در منطقه سيستان

Diagnostic and Treatment Delay and Associated Factors in Patients with Tuberculosis in Sistan, Iran

سابقه و هدف يكي از دلايلگسترش بيماري سل، تاخير در تشخيصو درمان قطعياين بيماري مي باشد. هدف از اين مطالعه ارزيابي مدت زمان تاخير در تشخيص و درمان بيماران سل اسمير مثبت در منطقه سيستان مي باشد. مواد و روش ها مطالعه حاضر به صورت مقطعي بوده كه در آن 384 بيمار مسلول اسمير مثبت در طي سال هاي 1395 و 1396 مورد بررسي قرار گرفتند. با مراجعه به معاونت بهداشتي زابل، اطلاعات موردنيازجمع آوري شد. يافته ها در اين مطالعه ميانه تاخير در تشخيص و تاخير در درمان بيماران مسلول ريوي اسمير مثبت به ترتيب 31 روز و صفر روز برآورد شد. تاخير در تشخيص در بيماران تحت درمان مجدد بيش تر از بيماران جديد بود (004/0= P). همچنين هرچه درجه مثبت بودن اسمير خلط بيش تر بود، ميزان تاخير در تشخيص بيماران هم بيش تر بود (003/0= P). از بين ساير فاكتورهاي مورد بررسي مانند سن (361/0= P)، جنس (70/0= P)، مليت (29/0= P)، محل سكونت (90/0= P)، شغل (154/0= P) و درجه تحصيلات (298/0= P)، هيچ يك تاثير معني داري در تاخير تشخيص نداشت. در خصوص عوامل مختلف در تاخير در درمان بيماران مسلول، وضعيت شغل (015/0= P) تاثير معني داري داشت. استنتاج مطالعه ما نشان داد كه در سال هاي گذشته بيش تر بيماران مسلول ريوي اسمير مثبت ديرتر از يك ماه از شروع علايم تشخيص داده شده اند، اما درمان اكثر بيماران به موقع صورت گرفته بود. همچنين، نوع بيماري سل و درجه مثبت بودن خلط مي تواند در تاخير تشخيص نقش داشته باشد.

Background and purpose Delay in diagnosis and treatment of tuberculosis (TB) patients with positive sputum is a main reason for spread of the disease. The present study aimed at investigating delayed diagnosis and treatment of patients with positive tuberculosis in Sistan, Iran. Materials and methods This cross sectional study was conducted among 384 patients with positive smear tuberculosis in 2016- 2017. The information was collected from the Health Department of Zabol University of Medical Sciences. Results The mean days for diagnostic delay and treatment delay were 31 days and zero day, respectively. Treatment delay among patients with previous history of TB treatment was higher than that of new cases (P= 0.004). Higher degrees of smear positivity led to greater delay in diagnosis (P= 0.003). Other factors, including age (P= 0.361), gender (P= 0.70), nationality (P= 0.29), place of residence (P= 0.90), job (P= 0.154), and educational background (P= 0.298) had no significant effect on the delay in diagnosis. But, job status was found to have a significant effect on the delay in treatment of TB patients (P= 0.015). Conclusion In this study, most of the patients with smear positive pulmonary TB were diagnosed more than one month after the onset of symptoms. But the treatment in most cases was on time. The type of TB and the degree of smear positivity could play a role in diagnostic delay.