ارزيابي نظريه هاي تقليل گرا در حوزه فطرت انسان

Evaluating Reductionist Theories on Human Innate Disposition

فطرت يكي از مباحث مهم انسان شناختي است كه انديشمندان از ديرباز بر آن تاكيد داشته اند. البته همه آنها به يكسان درباره فطرت انسان نمي انديشيدند. برخي از آنها ديدگاه هايي را مطرح كرده اند كه فطرت انسان در آنها ابعاد محدودتري دارد. تحت تاثير اين ديدگاه ها امروزه ابعاد فطرت انسان به حوزه ادراكات بديهي، وجدانيات، قواي نفساني و حتي غرايز كاهش يافته است. كاهش فطرت به ادراكات بديهي، فطرت اوليه انسان را در برابر فطرت ثانويه انكار مي كند. تفسير فطرت به وجدانيات، ابعاد فطرت را از قسم پيشين نيز بيشتر تقليل مي دهد. بر اين اساس، حتي ادراكات بديهي جزء ابعاد فطرت نيست. دو تفسير اخير از فطرت نيز آن را به حوزه قواي نفساني يا غرايز انسان محدود مي كند. گونه اول منكر هر نوع ادراك بالفعل فطري حتي بعد از تولد انسان است و از اين منظر همه ادراكات انسان، اكتسابي محسوب مي شود. گونه دوم نيز تحت تاثير نظريه تكامل، فطرت را به قواي غريزي از نوع حياتي يا شهواني محدود مي كند. اما بر اساس بينش ديني هيچ يك از اين ديدگاه ها تصوير درستي از فطرت ترسيم نكرده اند؛ زيرا از اين منظر فطرت انسان ابعاد مختلفي دارد و فطرت اوليه، ادراكات بديهي و قواي فطري (در ابعاد مختلفش)، همگي از ابعاد فطرت انسان به شمار مي آيد.

Human innate disposition has been among fundamental issues in anthropology which has attracted thinkers in the long run of the history. Some of these thinkers have held positions in which human innate disposition suffers more limited boundaries. Affected by these positions, nowadays the boundaries of human innate disposition are reduced into the arena of axiomatic perceptions, intuitive cognition, soul faculties and instincts. Reducing human innate disposition into axiomatic perceptions rejects human original innate disposition in contrast with human secondary innate disposition. Besides, reducing innate disposition into intuitive cognition reduces boundaries of disposition even more than its previous type. Accordingly, even axiomatic perceptions are beyond the boundaries of innate disposition. These two recent interpretations of human innate disposition, yet, reduce the disposition into human instincts and faculties of soul. The first interpretation rejects every kinds of innate actual perception even after the birth and therefore, it is believed that all human perceptions are acquired. The second interpretation, however, touched by the theory of evolution, reduces innate disposition into instincts, either carnal or vital. According to religious thought none of these stances have given an accurate representation of innate disposition. In religious view Man possess different dimensions of innate disposition. In this sense, original disposition, axiomatic disposition and innate faculties are different dimension of human innate disposition (Fitra).