بررسي تطبيقي داستان غنايي يوسف و زليخاي جامي (خاتم الشعرا) و عندليب (شاعر تركمن)

A Comparative Study of the lyrical Story of “Yusuf and Zuleika” in Jami(khatam alshoara) and Andalib’s (a Turkmen poet)

بررسي تأثير متقابل ادبيات ملل در حيطۀ ادبيات تطبيقي قرار دارد و كنكاش در اين زمينه، اعتلا و غناي زبان و ادبيات ملي و تفاهم و دوستي ملت­ها را در پي ­خواهدداشت. تاثير زبان، فرهنگ و تمدن ايراني بر زبان و ادبيات بومي يكي از موضوعات پژوهش در ادبيات تطبيقي است. يوسف و زليخا داستاني قرآني است كه بازتاب وسيعي در ادبيات غنايي داشته است. در اين جستار بازآفريني اثر دو سخنور با زبان و فرهنگ متفاوت با بهره­ گيري از رويكرد تطبيقي- تحليلي، مورد بررسي و تبيين قرارگرفته و يوسف و زليخاي عبدالرّحمان جامي (قرن نهم) با يوسف و زليخاي نورمحمّد عندليب، شاعر، نويسنده و مترجم تركمن(قرن دوازدهم) مقايسه شده­ است، تا وجوه افتراق و اشتراك اين دو اثر فارسي و تركمني مورد بررسي قرارگيرد. نتايج كلّي پژوهش، بسامد عوامل متافيزيكي داستان عندليب در شكل­گيري پيرنگ داستان نقش اساسي را دارد؛ ولي جامي در اثر خود از طرحي باورمندانه و منطقي­تر بهره­ جسته­است. ويژگي­هاي داستان­هاي كهن را در هر دو اثر مي­توان ديد؛ در روايت جامي محور اصلي داستان عشق يوسف و زليخاست وي تلاش دارد در ضمن داستان بينش عرفاني خود را بيان ­كند؛ در روايت عندليب، يوسف شخصيت اصلي داستان است و داستان با آنچه در سوره يوسف آمده، نزديك مي­باشد.

Studying the interplay between international literature is in the field of comparative literature effect in this field and its contribution in this area includes the enrichment of national language and literature and understanding and friendship of nations. The impact of Iranian language, culture and ivilization on native language and literature is one of the areas of research topics in comparative literature.“Yusuf and Zulika” is a Qur'anic story which has had a great infuence on the lyrical literature.In this research,the structure of story and the processing methods of two writers with different languages and cultures have been probed and explained using a comparative-analytic approach.“Yusuf and Zuleika” by Nurmohammad Andalib,the 12th century poet,writer, and translator has been compared with Abdulrahman Jami’s “Yusuf and Zuleika” (9thcentury) so that the similarities and differences of these two works in Turkmen and Persian would be examined.The overall results of this research are as follows:we could see characters of anciant stories.unlike Jami’s narration, Andalib’s work has more metaphysical factor. the central theme of the story is the love of“Yusuf and Zulika”he tries to implicitly press his theosophicad in sight of the story. In Andalib's narrative, Yusuf is the main character of the story, and the proximity of the story is evident to what was mentioned in Sura Yusuf. Andalib trie to narrate the story.