پديد آورندگان :
نصرتي، كاظم دانشگاه شهيد بهشتي - تهران - دانشكدۀ علوم زمين- گروه جغرافياي طبيعي , كياشمشكي، سارا دانشگاه شهيد بهشتي - تهران - دانشكدۀ علوم زمين - گروه جغرافياي طبيعي , حسين‌زاده، محمدمهدي دانشگاه شهيد بهشتي - تهران - دانشكدۀ علوم زمين - گروه جغرافياي طبيعي
كليدواژه :
بهمن برف , محور ميگون-شمشك , تكنيكهاي آماري چندمتغيره , گذرگاه بهمن
چكيده فارسي :
سقوط بهمن يكي از پديده هاي مناطق كوهستاني و برفگير است، كه ممكن است خطرهاي فراوان و مشكلات جبران‌ناپذير به وجود آورد. هدف از پژوهش حاضر، تعيين مهمترين پارامترهاي مؤثر در وقوع بهمن در گذرگاههاي محور ميگون- شمشك است. اين محور در حوضۀ آبخيز شمشك با وسعتي حدود 75/37 كيلومترمربع در شمال شرقي تهران و در شهرستان شميران واقع است. به‌منظور ارزيابي گذرگاههاي بهمن، پارامترهاي محيطي مؤثر بر وقوع بهمن شامل طول دره، عرض دره، آزيموت، درصد شيب، ضريب انحناي دره، ارتفاع، رس، سيلت، ماسه، ضريب زبري، درصد پوشش گياهي، درصد پوشش سنگي، بارش، دما و برف تعيين شد. در منطقۀ مطالعه شده سه نوع درۀ داراي بهمن دائمي، آني و بدون بهمن شناخته شد. نتايج به‌دست‌آمده از مقايسۀ پارامترهاي محيطي دره هاي بهمن آني و دائمي نشان داد درصد شيب، ضريب زبري، ميزان رس، سيلت، ماسه، درصد پوشش گياهي و سنگي تفاوت معناداري بين اين دو دره دارند. همچنين، در مقايسۀ بين گذرگاههاي اين دو دره فقط پارامتر ضريب انحناي دره معنادار شد. نتايج مقايسۀ هر سه نوع دره نشان داد آزيموت، ضريب انحناي دره، درصد شيب، ضريب زبري، درصد پوشش گياهي و سنگي داراي تفاوت معناداري است. طي مقايسۀ گذرگاههاي هر سه نوع دره، ضريب انحناي دره به عنوان پارامتر معنادار شناخته شد. مهمترين پارامترهاي مؤثر بر وقوع بهمن كه از نتايج تحليل عاملي به دست آمد، آزيموت و ضريب زبري است.
چكيده لاتين :
Snow avalanche is one of the phenomena in snowy and mountainous areas that may result in hazards and irreparable problems. The objective of this study is to determine the most important effective factors in avalanche events in Meigoun-Shemshak road. Meigoun- Shemshak road has been located in Shemshak drainage basin with an area of 37.75 Km2 in Roodbar Ghasran district, Shemiranat County, Northeast Tehran. To assess avalanche corridors, effective environmental parameters on avalanche including length of valley, width of valley, azimuth, slope percentage, valley curvature coefficient, elevation, clay, silt, sand, roughness coefficient, vegetation and rock cover percentage, precipitation, temperature and snow were determined. In the studied area, three types of valley were identified: ephemeral avalanche valley, permanent avalanche valley, without avalanche valley. The environmental parameters comparison between ephemeral avalanche valley and permanent avalanche valley showed that slope percentage, roughness coefficient, clay, silt, sand, vegetation and rock cover percentage are significant in the valleys and also in comparison between the sections of them only valley curvature coefficient was significant. In comparison between three types of valleys, parameters: Azimuth, valley curvature coefficient, slope percentage, surface roughness, vegetation and rock cover percentage were significant. The results of comparison between sections of the three types showed valley curvature coefficient was the significant parameter. The most important parameters affecting the avalanche are Azimuth and surface roughness coefficient.
