بررسي نياز رويشگاهي گونه بارانك(.Sorbus torminalis Crantz. (L در جنگل هاي ارسباران، آذربايجان شرقي (ايران)

Investigating site demands of Sorbus torminalis Crantz. (L.) species in Arasbaran forests, East Azarbaijan province, Iran

تحقيق حاضر به منظور شناخت نياز رويشگاهي گونه (.Sorbus torminalis Crantz. (L در سال 1392 در جنگل‌هاي ارسباران (شمال‌غرب ايران) انجام گرديده‌است. مساحت منطقه مورد مطالعه 14000 هكتار تعيين گرديد كه شامل زير حوزه ستن چاي از حوزه كليبرچاي به مساحت 13335هكتار و قسمتي از حوزه ايلگنه چاي به مساحت 665 هكتار مي‌باشد. در منطقه مورد نظر در داخل فرمهاي مختلف زمين ‌و در جهات جغرافيايي متفاوت، تعداد 6 قطعه نمونه 1000متر مربعي انتخاب گرديد . جهت تعيين مهمترين عوامل موثر در استقرار گونه بارانك در ارسباران آناليز مولفه هاي اصلي (PCA) بكار گرفته شد. براي اين منظور از نرم‌ افزار آماري SPSS (نسخه شماره 9) استفاده گرديد. انتشار اين گونه در محدوده ارتفاعي1020 تا 1715 متر بوده و درجنگل‌هاي ارسباران به عنوان گونه همراه جامعه جنگلي ممرزCarpinetum betuli L. يافت مي‌شود. بلندترين درختان براي گونه بارانك در فرم دامنه و در جهت شمالي (78/11 متر) قرار داشتند و قطر برابر سينه درختان بارانك از 1/5 تا 4/14 سانتي متر در فرمهاي مختلف زمين و در جهات جغرافيايي متفاوت در نوسان مي‌باشد.بر اساس نتايج اين تحقيق گونه بارانك در طبقه ارتفاعي بالابند(2000-1500 متر) از جنبه حداكثر و ميانگين قطر برابر سينه در وضعيت برتري قرار دارد. ضمنا نتايج آزمون PCA نشان مي‌دهد كه فاكتورهاي درصد آهك و درصد مواد آلي با مولفه اول و فاكتورهاي جهت جغرافيايي و درصد سيلت با مولفه دوم همبستگي بيشتري دارند.

This study aims to determine the habitat requirements (The site demands) of species samplings in 1392 in Arasbaran forests (North-West of Iran) has been applied. The studied area of 14000 hectare includes 13335 ha in Sutan-chay sub-basin of Kaleibar chai basin and 665 ha, a part of Ilghaneh chai basin. Six plots of 1000 square meters were established in sites with different land forms and geographical aspects. Principal Component Analysis (PCA) was used to determine the most important factors affecting the establishment of Sorbus torminalis Crantz.(L.) species in Arasbaran. for this purpose statistical software SPSS (Version 9) were used. The distribution of Sorbus torminalis species is in the altitudinal range of 1020–1715 meter above sea level. Sorbus torminalis, as a kind of companion species in Carpinetum betuli L., association, is found in Arasbaran Forests. The tallest tree was measured on north slope with 11.78 m height and the diameter of trees is varied between 5.1 and 14.4 cm in different land forms and geographical aspects. The Principal Component Analysis (PCA) analysis showed that factors such as CaCo3 and organic matter were more correlated with axes 1, while geographical aspect and silt content were more related to axes 2 that are representative for physical and chemical characteristics of soil, respectively.