فرايندپژوهي تكوين رشتۀ مطالعات زنان معطوف به تغييرات پارادايمي جنسيت (مطالعۀ موردي: دانشگا‌ه‌هاي امريكا)

رشته مطالعات زنان از دهه 1970 در امريكا تأسيس شده و به دليل تعداد، تنوع موضوع و مواد درسي رشد روزافزوني داشته است. از وجوه مهم تكوين اين رشته، پيوستگي به واقعيتِ در حال تغيير وضعيت زنان در جامعه امريكاست. تأسيس اين رشته در كنار جنبش‌هاي مدني زنان و با عنايت به تغييرات مفهومي و توسعه مصداقي حقوق و توانمندسازي زنان قابل پيگيري است. بيش از يك دهه است كه رشته مطالعات زنان در امريكا، به‌رغم پويايي درون‌گفتماني، با چالشي برخاسته از تغييرات پارادايمي حوزه جنسيت رو‌به‌رو هستند؛ به‌نحوي‌كه حتي نام اين رشته ناكافي و نارسا قلمداد مي‏شود. مقاله حاضر، با روش فرايندپژوهي مبتني بر آثار تاريخ‏نگارانه مطالعات زنان در امريكا، به تحليل انعكاس تغييرات پارادايمي زنان و جنسيت در تكوين اين رشته‌ و چالش‌هاي پيش روي آن مي‌پردازد. فرايند تكوين اين رشته در سه دوره، اعم از پارادايم سيستم جنس دوگانه: زنان در برابر مردان (1970ـ اوايل دهه 1980)، تغيير پارادايم از زن به زنان‌ـ از زنان به جنسيت (دهه 1980ـ نيمه دهه 1990) و پارادايم تفوق گرايش‌هاي جنسي و هويت‌هاي جنسيتي (نيمه دهه 1990 تاكنون)، واكاوي شده است. فهم اين پويايي گفتماني در امريكا به فهم گفتمان جنسيت در سطح بين‌المللي مي‌انجامد.