پديد آورندگان :
عزيزي هابيل، مجيد دانشگاه لرستان، خرم‌آباد، ايران , نوري، علي دانشگاه لرستان، خرم‌آباد، ايران , حيدري، علي دانشگاه لرستان، خرم‌آباد، ايران , زهره وند، سعيد دانشگاه لرستان، خرم‌آباد، ايران
كليدواژه :
ايهام , حافظ , شگردهاي چندمعنايي كردن متن , كنايه
چكيده فارسي :
غالبا متون برجسته ادبي علاوه بر زيبايي و خيال انگيزي، اثرگذار هستند. يكي از عوامل اثرگذاري و بلاغت كلام در اين متون، چندبعدي بودن معناي متن و تاويل پذيري آن است. در غزليات حافظ، ابيات بسياري ديده مي شود كه چندوجهي هستند و ظرفيت تاويل پذيري به دو يا چند معناي متمايز را دارند. در اين مقاله، به روش توصيفي تحليلي به اين مسئله پرداخته مي شود كه حافظ با چه ابزارها، شگردها و تمهيداتي، سخنش را ذووجوه، چندمعنا و سرانجام، اثرگذار كرده است و آيا استفاده حافظ از اين تمهيدات، آگاهانه و تعمدي بوده است! نتيجه بررسي ها نشان داد كه برخي از شگردهاي حافظ در ايجاد ظرفيت هاي معنايي و زايندگي متن، عبارتند از: استفاده از كلمات چندمعنايي، استفاده از كنايه ها در بسترهاي تازه معنايي، شناور بودن معناهاي مختلف در بافت كلي كلام به سبب ساختارهاي خاص نحوي، تعليق معنا به دليل دو يا چندوجهي بودن مرجع ضميرها، امكان تبديل تركيب هاي اضافي و استفاده همزمان از ظرفيت هاي مختلف ياهاي وحدت، نكره و مصدري. ديگر اينكه استفاده مكرر حافظ از اين شگردها در ابيات متعدد، بيانگر تعمد او در اين كار و آگاهانه و هدفمند بودن حضور اين تمهيدات در شعر وي است.
چكيده لاتين :
Often, literary texts are influential, in addition of aesthetic and imaginations. One of the factors in the influence and rhetoric of the word in these texts is the multidimensional meaning of the text and its interpreting capability. In Hafez's poems, there are many couplets that are multi-dimensional and they have the capacity to interpret two or more distinct meanings. In this paper, by analyzing descriptive method, we will examine how Hafez has made his words polysemic and multi-dimensional and, finally, he made effective his speech with what tools, techniques and arrangements, and does Hafez use these measures deliberately and consciously? The results of the studies showed that some of Hafez's skills in creating the semantic capacities and fertility of text are: using of polysemic words, using of metonymy in new semantic contexts, the floating of different meanings in the general context of the word due to specific syntactic structures, suspension of meaning due to two-sided or multidimensionality of reference of the pronouns, the possibility of conversion of additional compositions, and simultaneous using of different capacities of the kind of “ya” in Persian Language (Unity, indefinite, Infinitive). Moreover, Hafiz's frequent use of these techniques in many couplets Indicate his intention in this work and Conscious and purposeful presence of these devices in his poem.
