چندمعنايي حروف ربط در زبان فارسي

The Polysemic Study of The Conjunctions "Ɂæma" and "vali" in Persian Language Based on Principled-Polysemy Approach

چند­معنايي از موضوعات مهم و سنتي مطالعات معني­ شناسي و روابط واژگاني است. واژۀ چند­معنا واژه يا تك­واژي است كه داراي چند­معناي مرتبط است. مطالعۀ چند­معنايي حروف ربط در زبان فارسي مي­تواند گامي در جهت شناخت پيچيدگي­هاي آن و كمك در جهت تبيين صحيح ساخت زبان فارسي باشد. هدف از انجام پژوهش حاضر بررسي چند­معنايي دو حرف ربط هم­پايۀ «اما» و «ولي» در زبان فارسي بر اساس انگارۀ چند­معنايي اصول­مند (انگارۀ چما) (ايوانز و گرين، ­2006) است. ماهيت روش انجام اين پژوهش توصيفي ـ تحليلي است. پيكرۀ انتخاب­شده از مصاحبه با سخنوران فارس ­زبان، استفاده از روزنامه­ ها­ي كثير­الانتشار و كتب دستور زبان فارسي به­ دست آمده و با استفاده از رويكرد شناختي تحليل شده است. نگارندگان براي معاني متمايز اين دو حرف ربط، به ­دليل محدوديت حجم مقاله، تنها به ذكر نمونه­ هايي از هر مفهوم بسنده و هر يك را جداگانه در يك شبكۀ معنايي ترسيم كرده­اند. يافته­ هاي پژوهش نشان مي­دهد كه مفهوم اوليۀ «اما»­، «ولي» است و در شبكۀ معنايي آن سيزده معناي متمايز و دو خوشۀ معنايي وجود دارد. همچنين مفهوم اوليۀ «ولي»­، نيز «اما» است و در شبكۀ معنايي آن هشت معناي مجزا و دو خوشۀ معنايي وجود دارد.

The present research aims at investigating the polysemy of the conjunctions "Ɂæma" and "væli" in persian language based on principled­–­polysemy approach (Evans & Green, 2006).The methodology used in this qualitative research is descriptive­-analytic, and its type is corpus-based. the selected corpus has been obtained from interviewing with Persian speakers, newspapers and Persian grammarians books, analyzed by using cognitive approach, and their originality have been approved completely. It's worth mentioning that the authors have limited only a few samples of each meaning for distinct meanings of these two conjunctions, and each one has been drawn into a semantic network separately. This study has been done to explore and determine the distinct meanings of the conjunctions "Ɂæma" and "væli" in Persian language within principled-polysemy approach. Thus, the author has represented them in a semantic network separately. In this regard, the research results showed that the prototypical meaning of the conjunction /Ɂæma/ coming to the speaker's mind immediately /væli/ has fourteen distinct meanings and two semantic clusters in its own semantic network. Also, the prototypical meaning of the conjunction /vali/ is /Ɂæma/ having eight distinct meanings and two semantic clusters in its own semantic network.