ﻧﺸﺎﻧﻪﺷﻨﺎﺳﯽ ﺗﻄﺒﯿﻘﯽ ﻣﻔﻬﻮم »ﻗﺪرت« در ﻃﻌﻢ ﮔﯿﻼس ِ ﻋﺒﺎس ﮐﯿﺎرﺳﺘﻤﯽ و ﻫﻤﻠﺖ ﻣﺎﺷﯿﻦ ِ ﻫﺎﯾﻨﺮ ﻣﻮﻟﺮ ﺑﺮاﺳﺎس ﻧﻈﺮﯾﮥ اﻧﺴﺎنﺷﻨﺎﺳﯽادﺑﯽ ﭘﯿﺮ ﺑﻮردﯾﻮ

A Comparative Semiotic Study of “Power” in Abbas Kiarostami’s Taste of Cherry and Heiner Muller’s Hamletmachine Based on Pierre Bourdieu’s Theory of Literary Anthropology

طعم گيلاس نوشته عباس كيارستمي و هملت ماشين اثر هاينر مولر را مي توان در انتقاد از اسارت ذهن و انزواي هنرمند در دنياي ماشيني در سايه نظريه انسان شناسي ادبي پير بورديو بررسي و تبيين كرد. رويكرد مشترك اين آثار در برابر ميدان قدرت، مبتني بر ديالكتيك سرمايه فرهنگي با سرمايه اجتماعي، ديالكتيك خيال با واقعيت و ديالكتيك متن با فرامتن است كه در سه محور كنش اجتماعي، كنش زيبايي شناختي و كنش فرامتني قابل تحليل است. با توجه به جايگاه شاخص اين آثار در سطح جهاني و در هنر مستقل، از مكتب تطبيقي آمريكا براي بررسي مضامين، گرايش ها، تخيلات و تكنيك هاي اجرايي مشترك در اين دو اثر استفاده مي شود. همچنين روش تحقيق توصيفي براي تحليل محتواي مفهوم قدرت و بررسي هم كنشي نشانه هاي متني در اين پژوهش تطبيقي به كار مي رود. يافته هاي پژوهش حاكي از اشتراك اين آثار در فعال ساختن ذهن مخاطب يا تبديل مخاطب به سوژه كنش مند است چنانكه اين آثار در برابر هنر هاليوودي يا عامه پسند به جاي تقليد از واقعيات رسانه اي به دنبال كشف واقعيت از طريق مخاطب و ايجاد گفتمان ميان فرهنگي اند. نشانه شناسي اين آثار از يك سو بيانگر قدرت هنر در واژگون سازي زبان رسانه و ساختارشكني واقعيات كليشه اي و از سوي ديگر نشانگر تاثير ديالكتيك منش بر ساختارهاي اقتصادي اجتماعي براي تعديل ميدان قدرت از طريق توسعه ارزش هاي هنر معناگراست. در نتيجه هر دو اثر به عنوان آثار پست مدرن با استفاده از سرمايه هاي فرهنگي و تكنيك هاي پسادراماتيك، تقابل عينيت با ذهنيت در خشونت نمادين را مورد پرسش قرار مي دهند و اثر را به متني باز و سلطه ناپذير تبديل مي كنند.

According to Pierre Bourdieu’s Theory of Literary Anthropology, there are common signs of Independent Art in Taste of Cherry by Abbas Kiarostami and Hamletmachine by Heiner Muller criticizing mind control and isolation of the artist in the machinized world. Both withstand the field of power through some dialectics in-between: cultural capital versus social capital; fancy versus reality and text versus transtextuality which are discussible from three aspects including social act, aesthetic act and transtextual act. Having an outstanding placement in the world’s independent art movement, American School of comparative literature is used in this study to compare the common themes, modes, images and performative techniques between the two selected works. In addition, a descriptive method is used for the content analysis of “power” and the study of the interactive relations among contextual signs. The results show both works raise consciousness in the audience and change her/him into an active human subject. Opposite to Hollywood or popular art, these works do not imitate realities reflected in the media, but they discover the truth through intercultural dialogues and discussions made for the audiences. Their semiotics signify the ability of pure art in the conversion of media language and deconstruction of stereotyped realities. However, it signifies the influence of reflexivity dialectic on socio-economic structures to moderate the power field through the development of values in the conceptual art. Therefore, both postmodern works put the contradiction between objectivity and subjectivity in Symbolic violence under question through the application of cultural capital and postdramatic techniques.