اثر نگرش‌هاي حمايتي و آشنايي حسابرس با صاحبكار بر قضاوت اوليه حسابرس و استراتژي جستجوي شواهد

The Effect of Auditor Advocacy Attitudes and Client Identification on Auditor's Initial Judgment and Search Strategy of Evidence

پژوهشگران به‌تازگي اثر عوامل غيرمالي بر قضاوت و بي‌طرفي حسابرسان را به‌طور ويژه مورد توجه قرار داده‌اند. يكي از عوامل غيرمالي مهم كه مي‌تواند بر قضاوت عيني حسابرسان اثر منفي بگذارد، نگرش داراي سوگيري حسابرسان است؛ هدف اصلي اين پژوهش نيز بررسي اثر نگرش حمايتي حسابرس بر عينيت وي در قضاوت اوليه و استراتژي جستجوي شواهد در ادامه كار حسابرسي است. در پژوهش حاضر، 164 حسابرس مستقل عضو مؤسسات حسابرسي معتمد بورس در سال‌هاي 1396 و 1397 مورد آزمون قرار گرفته است. نتايج پژوهش در سطح اطمينان 95 درصد نشان مي‌دهد كه نگرش حمايتي حسابرس بر نوع قضاوت اوليه وي تأثير دارد و بر اساس آن، نگرش حمايتي سطح بالا باعث مي‌شود قضاوت اوليه حسابرس در جهت منافع صاحبكار باشد و نگرش حمايتي سطح پايين باعث مي‌شود قضاوت اوليه حسابرس عليه منافع صاحبكار باشد. آشنايي حسابرس با صاحبكار نيز بر ميزان موافقت حسابرس با صاحبكار اثر مثبت دارد. علاوه بر اين، بين دو متغير تجربه و هويت حرفه‌اي حسابرس با نوع قضاوت اوليه وي يعني احتمال عدم افشاي بدهي احتمالي رابطه منفي و معنادار وجود دارد كه مي‌تواند همسو با اصل محافظه‌كاري در نظر گرفته شود. نتايج مدل دوم پژوهش نيز نشان مي‌دهد كه بين دو متغير نگرش حمايتي حسابرس و نوع قضاوت اوليه حسابرس با استراتژي جستجوي شواهد حسابرسي رابطه مثبت و معنادار وجود دارد؛ يعني حسابرسان شواهدي را جستجو مي‌كنند كه با نگرش حمايتي حسابرس و قضاوت اوليه حسابرس همسو باشد. هم‌چنين، بين آشنايي حسابرس با صاحبكار و استراتژي جستجوي بعدي حسابرسان رابطه معناداري وجود ندارد.

Researchers have recently focused on the effects of non-financial factors on auditor’s objectivity. One of the important non-financial factors affecting auditors’ objectivity is their biased attitudes. The main purpose of this study was to examine the effect of auditor’s advocacy attitudes on their objectivity in initial judgment and consequent search strategies of audit. In this study, 164 independent auditors as members of the trusted audit institutions of the Stock Exchange were tested in 2018. The results of the present research at 95% confidence level indicated that auditor’s advocacy attitudes had affected their initial judgment; therefore, auditors with higher advocacy attitudes could exhibit initial judgments of client-favorable and auditors with lower advocacy attitudes could have initial judgments of client-unfavorable. Auditor identification with their client also had a positive effect on auditor’s client acquiescence. In addition, the variables of auditor's experience and professional identification could have a significantly negative effect on initial judgment (probability of non-disclosure of contingent liability), which could be considered in accordance with principle of conservatism. The results of the second model also showed that auditor’s advocacy attitudes and initial judgment had a significant and positive effect on search strategy of audit evidence; that is, auditors could search evidence that was in line with auditor’s advocacy attitudes and initial judgment of auditor. Furthermore, no significant relationship was observed between auditor identification with their client and consequent search strategies of auditors.