بررسي تاباندن امواج آلتراسونيك و محلول پاشي24-اپي برازينواستروئيد در كاهش اثرات تنش كم آبي بر عملكرد و اجزاي عملكرد لوبيا قرمز (رقم اختر)

Evaluate of ultrasonic waves radiation and 24-epi-brassinolid foliar application for reduction of water deficit stress on yield and yield components of red beans (cv. Akhtar

ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ارزيابي اثرات تابش امواج آلتراسونيك و محلول پاشي24-اپي برازينواستروئيد بر عملكرد و اجزاي عملكرد لوبيا قرمز (رقم اختر) در شرايط تنش آبي آزﻣﺎﻳﺸﻲ در دو محل به صورت اسپيلت فاكتوريل در قالب بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار اﻧﺠﺎم ﺷﺪ. ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎي آزﻣﺎﻳﺶ ﺷﺎﻣﻞ آبياري در كرت اصلي (در سه سطح آبياري نرمال، تنش خفيف و تنش شديد به ترتيب 60، 90 و 120 ميلي متر تبخير از تشتك تبخير)، تيمارهاي امواج آلتراسونيك (در دو سطح عدم استفاده و استفاده از پرتودهي بذور) و محلول پاشي 24-اپي برازينواستروئيد (در دو سطح محلول پاشي و عدم محلول پاشي طي 2 مرحله) كه در كرت‌هاي فرعي قرار گرفتند بود. آزمايش به صورت هم زمان در دو مزرعه مركز تحقيقات كشاورزي شهرستان شاهرود و مزرعه كشت لوبيا در 40كيلومتري شهرستان شاهرود در ﺳﺎل 1394 اجرا شد. جهت ارزيابي اثر محل اجرا، آزمايش به صورت تجزيه مركب انجام شد. صفات مورد ارزيابي شامل: تعداد نيام در بوته، تعداد دانه در نيام، وزن صددانه، عملكرد دانه، عملكرد بيولوژيك و شاخص برداشت بود. ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ تنش آبي شديد، تعداد دانه در نيام (33%)، وزن صددانه (25%)، عملكرد دانه (53%) و عملكرد بيولوژيك (52%) را نسبت به شرايط نرمال كاهش داد اما محلول پاشي 24-اپي برازينواستروئيد (بين 9 تا 17 درصد) و كاربرد امواج آلتراسونيك (بين 6 تا 15 درصد) در هر دو شرايط نرمال و تنش موجب افزايش صفات مذكور شدند. بنابراين ميتوان گفت تاباندن امواج آلتراسونيك و محلول پاشي24-اپي برازينواستروئيد در زراعت لوبيا در افزايش توان رقابتي گياه در كمآبي نقش بسزايي دارد.

To evaluate the consequences of ultrasonic waves radiation and 24-epi-brassinolide foliar application for reduction of water deficit stress on qualitative properties of red beans (Akhtar), a trial was conducted in two sites as split factorial in complete randomized block design with three replications. Experiment factors included irrigation of main terrace at three levels of normal irrigation, mild stress and severe stress respectively (60, 90 and 120 mm evaporation from evaporation pan) and ultrasound waves treatments (in two levels of nonuse and use of seeds irradiation) and 24-epi-brassinolide foliar application (in two levels of foliar application and nonuse of foliar application in two stages) which were located in sub-terraces. This trial was conducted simultaneously in two sites, one in the field located in Agricultural Research Center in Shahrood and the other in bean farm, 40 km off Shahrood city in 2015, to assess the impact of the implementation testing wad performed for combined analysis. The evaluated properties included Number of pods per plant, Number of seed per pod, hundred seed weight, seed yield, Biologic yield and Harvest index. The results showed a significant decrease, number of seed per pod (33 percent), hundred seed weight (25 percent), seed yield (53 percent), and biologic yield (52 percent), with severe water stress compared to normal conditions. However 24-epi-brassinolid foliar application (between 7-19 percent) and use of ultrasonic waves (between 6-15 percent) in both normal and stress conditions increased these traits. Thus it could be stated that irradiation of ultrasonic waves and 24-epi-brassinolide foliar application for cultivating beans play important role in increment of competitive strength of plant in water deficit condition.