پديد آورندگان :
صالح پور، زينب دانشگاه علوم پزشكي ياسوج - مركز تحقيقات گياهان دارويي , جهانتاب، اسفنديار دانشگاه فسا - دانشكده كشاورزي - گروه مرتع و آبخيزداري , كرمي برزآباد، رضوان دانشگاه پيام نور، ياسوج - گروه كشاورزي , ديلم صالحي، مهنا , محمدي، جمشيد دانشگاه علوم پزشكي ياسوج - مركز تحقيقات گياهان دارويي , باسلو، فريده دانشگاه علوم پزشكي ياسوج - مركز تحقيقات گياهان دارويي
كليدواژه :
ويژگي هاي اكولوژيكي , تجزيه مؤلفه هاي اصلي , گياه دارويي پنج انگشت , استان كهگيلويه و بويراحمد
چكيده فارسي :
پراكنش گونه هاي گياهي در اكوسيستم هاي مرتعي متأثر از عوامل اكولوژيكي است. هدف از پژوهش حاضر بررسي عوامل اكولوژيكي موثر بر پراكنش گياه پنج انگشت در استان كهگيلويه و بويراحمد است. نقشه برداري توپوگرافي منطقه تهيه و به محيط GIS وارد گرديد. با استفاده از DEM نقشه ارتفاع، شيب، جهت، تبخير، دما، بارندگي تهيه شد. 5 رويشگاه انتخاب، سپس در هر رويشگاه، 3 پلات با ابعاد 5 x5 متر مستقر گرديد. در هر پلات سطح تاج پوشش، تعداد پايه گونه پنج‌انگشت و ارتفاع بوته پنج انگشت برآورد شد. در هر پلات نمونه‌هاي خاك جهت اندازه‌گيري پارامترهاي خاك شامل: بافت خاك، درصد كربن آلي، قابليت هدايت الكتريكي، اسيديته، ازت، فسفر و پتاسيم برداشت شد. جهت تجزيه‌وتحليل داده‌هاي پژوهش از نرم‌افزار PC-ORD 5 استفاده شد. نتايج نشان داد گونه پنج‌انگشت در مناطقي با حداقل ارتفاع 550 متر از سطح دريا در منطقه ليشتر شروع به رشد مي‌كند تا 850 متر از سطح دريا، در منطقه خان‌احمد پراكنش دارد. در مناطق مورد مطالعه، گونه پنج‌انگشت در محدوده بارش 480 ميلي‌متر تا 640 ميلي‌متر پراكنش دارد. گونه پنج‌انگشت، در محدوده دمايي، متوسط دماي 20 تا 25 درجه سانتيگراد مي‌باشد. گونه پنج‌انگشت در خاك‌هاي لومي- شني با متوسط (%) 41/1 =C، 44/7 = pH ، (mg/kg) 122/ N=، (mg/kg) 25/67P= و (mg/kg) 254= K مي‌رويد. با مشاهده سهم هر يك از مؤلفه‌ها در توجيه تغييرات مي‌توان بيان كرد كه فاكتورهاي درصد سيلت، هدايت الكتريكي (EC)، تبخير و تعرق، پتاسيم، باران، ارتفاع از سطح دريا، درصد ماسه، دما، رطوبت و فسفر بيشترين نقش را در پراكنش گونه پنج انگشت دارند.
چكيده لاتين :
Distribution of plant species in rangeland ecosystems is affected by ecological factors. This research
was carried out to determine the effect of some ecological factors on distribution of Vitex pseudonegundo,
a medicinal plant in Kohgiluyeh va Boyer Ahmad province. Vector base topographic map of the
area was obtained and entered into GIS program. Height, slope and aspect maps were generated by
creating DEM image. Evaporation, temperature and precipitation maps of the area were similarly created.
5 sites selected, and then in per site, 3 quadrats with the size of two by two meters were randomly plotted.
Canopy cover percentage and the plant number and height of Vitex were estimated in each quadrat. In
each quadrats, soil samples were collected to measure, soil properties including organic carbon, texture,
EC, pH, N, P and K contents. Results showed that the lowest plant growth was distuributed at the altitude
of 550 meter in Lishter, and the highest at 850 meter in Khan Ahmad region. The chase tree plant was
distributed in precipitation range of 480 to 640 mm, and temperature range 20 to 25 Cₒ. Vitex grew in
loamy - sandy soils with C= 1/41 (%), pH= 7/44, N= 0/122 (mg/kg), P= 67/25 (mg/kg) and K= 254
(mg/kg). Considering the variations in the proportion of each component, it could be concluded that silt,
electrical conductivity (EC), evaporation, precipitation, height, % sand, temperature, Humidity and soil
potassium and phosphorus contents are the most important factors in the distribution of chase tree.
