تاثير مؤلفه‌هاي سرمايه انساني بر بهره‌وري شاغلان حقوق بگير خصوصي؛ شواهدي مبتني بر ريزداده‌ها

رابطه سرمايه انساني و بهره­ وري نيروي كار همواره از نگاه كلان مورد توجه اقتصاددانان است. توجه به رابطه اين دو از منظر خرد به ويژه ابعاد مختلف سرمايه انساني (تحصيل، سلامت و تجربه) مي‌تواند سنجش اثر واقعي‌تر سرمايه انساني بر بهره­وري نيروي كار را نشان دهد. هدف اصلي اين مقاله، بررسي تاثير ابعاد مختلف سرمايه انساني بر ارتقاي بهره­وري نيروي كار براساس ويژگي‌هاي مختلف فردي در اقتصاد ايران است. با به‌كارگيري ريزداده‌هاي نتايج طرح آمارگيري هزينه-درآمد خانوارهاي شهري (سال 1392) و با استفاده از تكنيك اقتصادسنجي رگرسيون چندك (QR)، الگوي بهره­وري نيروي كار برآورد شده است. براي اين منظور، ميزان دريافتي(درآمد) با منشا كار نيروي كار شاغل مزد و حقوق‌بگير خصوصي به عنوان نماينده تقريبي بهره­وري شاغلان براي برآورد الگو استفاده شده است. نتايج نشان مي‌دهد در چندك‌هاي مختلف، هر سه مولفه سرمايه انساني بر بهره­وري شاغلان (حقوق بگير شاغلان خصوصي)، اثر مثبت و معني‌داري داشته است. در اين ميان، در چندك‌هاي مختلف ضرايب شاخص‌هاي سرمايه سلامت در مقايسه با سرمايه‌هاي انساني ناشي از آموزش و تجربه از نوسانات بيشتري برخوردار است و در چندك‌هاي پايين‌تر (q1 )، ميزان واكنش بهره­وري شاغلان به شاخص‌هاي سلامت بيش از چندك‌هاي بالاتر (qh ) بوده است و هر نوع تكانه از ناحيه سلامت ممكن است وضعيت بهره‌وري شاغلان به‌خصوص در گروه‌هاي درآمدي پايين‌تر را بيشتر تحت تاثير قرار دهد. اين موضوع، اهميت و جايگاه سرمايه سلامت را در نظام‌هاي تامين اجتماعي، بيمه‌اي، سلامت و... با نگاه به ارتقاي بهره‌وري افراد شاغل يادآور مي‌شود