تأثير كاربرد مقادير مختلف كود اوره و ورمي‌كمپوست بر عملكرد و تركيبات اسانس دو رقم شويد (.Anethum graveolens L)

Effects of different urea and vermicompost rates on yield and essential oil contents of two dill (Anethum graveolens L.) cultivars

كاربرد كودهاي آلي با هدف جايگزيني يا كاهش قابل ملاحظه در كاربرد كودهاي شيميايي، موجب افزايش كيفيت و عملكرد در توليد پايدار گياهان زراعي مي‌شود. به همين منظور آزمايشي جهت بررسي اثر ورمي-كمپوست، كود شيميايي اوره و تلفيق آن دو بر عملكرد و ميزان اسانس دو رقم ورامين و اصفهاني گياه دارويي شويد در مزرعه تحقيقاتي مركز تحقيقات گياهان دارويي استان اصفهان در سال 1395 اجرا شد. فاكتور كودي شامل 100 درصد اوره (86/260 كيلوگرم در هكتار)، ورمي‌كمپوست 3/33 درصد و 6/66 درصد اوره (73/173 كيلوگرم در هكتار اوره و 85/1141 كيلوگرم در هكتار ورمي‌كمپوست)، ورمي‌كمپوست 6/66 درصد و 3/33 درصد اوره (86/86 كيلوگرم در هكتار اوره و 71/2283 كيلوگرم در هكتار ورمي‌كمپوست)، 100 درصد ورمي-كمپوست (3429 كيلوگرم در هكتار) و تيمار شاهد (بدون كود) همچنين فاكتور دوم شامل دو رقم ورامين و اصفهاني بودند. نتايج نشان داد كاربرد ورمي‌كمپوست 6/66 درصد و 3/33 درصد اوره منجر به افزايش تعداد چتر در بوته (6/13 درصد)، وزن هزار دانه (3/19 درصد)، وزن خشك بوته (9/21 درصد) عملكرد دانه (4/33 درصد)، شاخص برداشت (5/18 درصد) و عملكرد اسانس (5/27 درصد) نسبت به تيمار شاهد گرديد. همچنين بيشترين درصد اسانس (80/0 درصد)، محتوي دـ كارون (49/91 درصد) و محتوي لينالول (61/2 درصد) در اسانس در تيمار كاربرد 100 درصد ورمي‌كمپوست بدست آمد. با توجه به نتايج اين پژوهش، امكان كاربرد تلفيقي كودهاي شيميايي و آلي بدون كاهش قابل ملاحظه در عملكرد كمي و كيفي وجود دارد و مي‌توان با كاربرد تلفيقي كودها در راستاي كاهش هزينه‌هاي توليد گام موثري برداشت.

Using organic fertilizers to replace or considerably reduce the use of chemical fertilizers leads to an increase in the quality and performance of the sustainable production of crops. A field experiment based on randomized complete blocks design (RCBD) with three replications was carried out to compare application of vermicompost, urea and their combinations in Agricultural Education and Medicinal Plant Research Center of Isfahan province during 2016. Five levels of fertilizers: control, 100% vermicompost (3429 kg ha-1), 66.6% vermicompost + 33.3% urea (86.86 kg ha-1 urea + 2283.71 kg ha-1 vermicompost), 66.6% urea + 33.3% vermicompost (173.73 kg ha-1 urea + 1141.85 kg ha-1 vermicompost) and 100% urea (260.86 kg ha-1) were used in two cultivars of dill (Varamin and Isfahani). The results indicated that 66.6% and 33.3% urea vermicompost increased number of umbel (13.6 %), 1000-seed weight (19.3 %), plant dry weight (21.9 %), grain yield (33.4 %), harvest index (18.5%) and essential oil yield (27.5%) compared to the control treatment. Furthermore, the highest percentages of essential oil percentage (0.80%), d-Carvone (91.49%) and linalool (2.61%) were obtained related to 100% vermicompost. Therefore, using integrated chemical fertilizer and organic fertilizer application without significant decline in yield quantity and quality, could be decreased consume chemical fertilizer and its impacts on environment.