سنجش ردپاي بوم‌شناختي انرژي‌هاي فسيلي در بخش‌هاي اقتصادي ايران با استفاده از رويكرد داده - ستانده

يكي از شاخص‌هاي اساسي براي سنجش وضعيت توسعه پايدار، استفاده از شاخص ردپاي بوم‌شناختي است. اين مقاله كه بر مفهوم ردپاي بوم‌شناختي انرژي‌هاي فسيلي تمركز دارد در پي پاسخ به اين دو پرسش است، آيا الگوي صادرات و واردات محتواي انرژي‌هاي فسيلي كشور، مويد مزيت‌نسبي است؟ و اينكه ردپاي بوم‌شناختي انرژي‌هاي فسيلي ايران در سال 1390 چه ميزان است؟ جهت سنجش ردپاي بومشناختي انرژي‌هاي فسيلي از دوپايه آماري؛ نخست جدول داده-ستانده متقارن فعاليت در فعاليت بهنگام شده براي سال1390 مركز آمار ايران و دوم ترازنامه هيدروكربوري سال 1390 استفاده ‌شده است. يافته‌هاي كلي مقاله تحت عنوان دو سناريو، ارائه‌شده است. در سناريوي نخست فرض ميشود كه تكنولوژي توليد ميان ايران و شركاي تجاري آن يكسان و در سناريوي دوم متفاوت باشد. نتايج حاصل در هر دو سناريو نشان ميدهد در سطح كلان، اقتصاد ايران داراي مازاد تجاري محتواي انرژي است، اما در سطح بخشي تحت سناريوي اول 23 بخش اقتصادي و در سناريو دوم، 18 بخش اقتصادي كشور با كسري محتواي تجاري انرژي روبه‌رو هستند. ردپاي بوم‌شناختي انرژي‌هاي فسيلي در سناريو نخست بيش از 191 ميليون هكتار (2/5 هكتار- نفر) و كسري2/3 هكتار براي هر نفر و در سناريو دوم قريب به 184 ميليون هكتار (2/4 هكتار- نفر) و كسري 2/2 هكتاري براي هر نفر است. جمع‌بندي پژوهش آن است كه نتايج سناريو دوم به دليل پايين بودن بهره‌وري انرژي در ايران واقع‌بينانه‌تر است.