كليدواژه :
تنش خشكي , نوع پروتئين , وزن هزار دانه , كلروفيل , گندم , رقم الوند
چكيده فارسي :
ﺗﻨﺶ ﺧﺸﻜﻲ ﻳﻜﻲ از ﻋﻮاﻣﻞ اﺻﻠﻲ ﻛﺎﻫﺶ رﺷﺪ و ﻋﻤﻠﻜﺮد ﮔﻨﺪم اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﻛﺎﻫﺶ ﺟﺬب ﻋﻨﺎﺻﺮ رﻳﺰﻣﻐﺬي ﺑﻪوﻳﮋه ﻋﻨﺼﺮ روي از خاك مي‌شود. اين آزمايش به منظور بررسي اثر سولفات روي در افزايش تحمل به شرايط خشكي در گندم، به صورت كرت‌هاي خرد شده در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار در مزرعه پژوهشي در شهرستان فريدونشهر استان اصفهان در سال زراعي 96-1395 اجرا شد. تيمارهاي اين آزمايش شامل تنش خشكي در سه سطح 50، 75 و 90 درصد ظرفيت مزرعه (FC) و محلول‌پاشي سولفات روي در سطوح صفر (شاهد)، 5/0 درصد و 1 درصد در سه مرحله (پنجه زني، ساقه رفتن و ظهور برگ پرچمي) بودند. در اين آزمايش تنش خشكي موجب كاهش معني‌دار ارتفاع بوته، تعداد سنبله در مترمربع، وزن هزار دانه، طول سنبله، عملكرد بيولوژيك، كلروفيل a، كلروفيلb و پروتئين شد. آبياري در 50 درصد ظرفيت زراعي (تنش شديد) ميزان پرولين را 24/41 درصد نسبت به شاهد افزايش داد. محلول‌پاشي سولفات روي در بالاترين غلظت (1 درصد) موجب افزايش معني‌دار تمام پارامترهاي مورد بررسي از جمله عملكرد دانه (3/2602 كيلوگرم در هكتار)، عملكرد بيولوژيك (4/7603 كيلوگرم در هكتار)، پروتئين (04/13 درصد) و پرولين (03/35 ميكرومول بر گرم وزن تر) گرديد. بررسي برهمكنش محلول‌پاشي سولفات روي (1 درصد) نشان داد تنش شديد باعث افزايش 85/34 درصدي كلروفيلb نسبت به عدم محلول‌پاشي مي‌گردد. ﺑﻪﻃﻮر ﻛﻠﻲ محلول‌پاشي سولفات روي توانست اثرات مضر ناشي از تنش آب را كاهش دهد و شرايط رشد گياه را بهبود بخشد.
چكيده لاتين :
Drought stress is a major contributor to decrease growth and yield of wheat that decline the absorption
of micronutrients especially zinc from the soil. This experiment was carried out as split plot in a
randomized complete block design with three replications to investigate the effect of zinc sulfate on
increasing tolerance to drought stress in wheat, at research farm of Fereydunshahr, Esfahan province in
2016-2017. Treatments included drought stress at 50, 75 and 90% field capacity (FC) and zinc sulfate
solution at zero (control), 0.5% and 1% in three stages (tillering, stem elongation, flag leaf appearance).
In this experiment, drought stress significantly reduced plant height, number of spikes per square meter,
1000-seed weight, spike length, biological yield, chlorophyll a, chlorophyll b and protein. Irrigation in
50% of crop capacity (severe stress) increased the amount of proline by 41.24% compared to control.
Zinc sulfate solution (1%) significantly increased all parameters including seed yield (2602.3 kg/ha),
biological yield (7603 kg/ha), protein (13.04%) and Proline (35.03 μM/g fresh weight). In the interaction
of zinc sulfate solution (1%), under severe stress conditions, chlorophyll b was increased by 34.85%
relative to non-soluble spray. In general, foliar application of zinc decreased harmful effects of oxidative
stress due to water deficit stress and improved growth conditions for plants.
