شفافيت معنايي و پردازش اسامي مركب: شواهدي از بيماران زبان‌پريش ناروان فارسي‌زبان

Semantic Transparency and Processing Compound Nouns: Evidence from Persian Non-fluent Aphasic Patients

در اين مقاله نقش شفافيت معنايي در پردازش اسامي ساده و اسامي مركبِ غيرفعلي متشكل از سازه‌هاي «اسم+ اسم» كه پربسامدترين اسامي مركب در زبان فارسي هستند، در دو بيمار زبان‌پريش بروكا و دو بيمار زبان‌پريش ترانس كرتيكال حركتي از طريق آزمون‌هاي «ناميدن در مواجهه» و «تكرار» مورد بررسي قرار مي‌گيرد. مقايسه عملكرد بيماران زبان‌پريش بروكا و ترانس كرتيكال حركتي نشان مي‌دهد كه بيماران ترانس كرتيكال حركتي كنش بهتري در هر دو تكليف ناميدن و تكرار داشتند، در حالي كه براي هر دو گروه از بيماران، ناميدن مشكل‌تر از تكرار بود كه مؤيد گسستگي و سازمان‌يابي مستقل اين دو فرايند در مغز مي‌باشد. به لحاظ شفافيت معنايي، اسامي شفاف، بيشترين و اسامي نيم‌شفاف كمترين خطا را نشان دادند كه تأييدي بر پردازش راحت‌تر اسامي نيم‌شفاف است. تحليل داده‌ها مؤيد آن است كه پردازش فرايند‌هاي ناميدن و تكرار اسامي مركب از طريق مسير دوگانه (كلي و تجزيه‌اي) صورت مي‌گيرد، اما در فرايند ناميدن، مسيرِكلي و در فرايند تكرار مسيرِتجزيه‌اي، رويكرد‌هاي غالب بوده‌اند. تحليل خطاها نشان مي‌دهد كه پردازش اسامي ساده از طريق مسير كلي صورت مي‌گيرد. علاوه بر اين، تحليل كنش بيماران زبان‌‌پريش ناروان فارسي زبان تأييدي است بر اينكه شفافيت معنايي نقشي در پردازش اسامي مركب غيرفعلي در اين بيماران ندارد.

This article aims to study the role of semantic transparency in processing simple and root compound nouns consisting of ‘N+N’ comprising the most frequent compound nouns in Persian, in two Broca and two Transcortical Motor aphasias via picture confrontation naming and repetition tasks. Comparisons of two groups' performance showed that Transcortical Motor aphasic patients performed better than Broca aphasics in naming and repetition tasks, while for both groups naming was more difficult than repetition proving dissociation of naming and repetition processes and their independent organization in the brain. With respect to transparency, the highest and lowest numbers of errors were found in transparent and partially transparent nouns, respectively, proving easier processing of partially transparent nouns. Data analysis shows that naming and repetition of compound nouns take place via dual (holistic and decomposing) routes, but decomposition route is more dominant in repetition, and holistic route in naming. Analysis of errors demonstrates that the processing of simple nouns takes place through the holistic route. Also, the analysis of interaction in Persian non-fluent aphasic patients confirms that semantic transparency has no role in processing root compound nouns.