نگاهي به غزلي از حافظ با رويكرد شعرشناسي شناختي

Reading a Ghazal from Hafez with a Cognitive Poetic Approach

اين پژوهش، به تحليل غزلي از حافظ با رويكرد شعرشناسي شناختي، بر اساس نظريات مارگريت فريمن 7007 ،فوكونيه 7007 و ترنر 7002 ميپردازد. نظريه شعرشناسي شناختي، بر زبان متون ادبي، ساختار كلي اثر و چينش واحدهاي زباني داللت دارد و مبتني بر استدلال قياسي است. نظريه فوق، اثر ادبي را در سه سطح نگاشت ويژگي، نگاشت رابطه اي و نگاشت نظام، بررسي ميكند. پرسش پژوهش اين است كه آيا با رويكرد شعرشناسي شناختي ميتوان به نتيجه اي در خصوص نظام مند بودن ساختار كلي غزل حافظ دست يافت؟ و آيا مهارت هاي عمومي نگاشت ميتوانند به عنوان نظريه اي مناسب، محدوديت هاي تفسيرهاي چندگانه متن را تعيين كنند؟ پژوهش حاضر، با بررسي فضاهاي مفهومي در شعر و عملكرد آنها براي ساخت يك كل منسجم بر اساس نظريه شعرشناسي شناختي، به شناخت جهان متن غزل مورد بحث دست يافت و الگوهاي مورد استفاده مولف براي ارائه جهان فكرياش را ترسيم كرد و نظام مند بودن ساختار غزل مورد بحث را به اثبات رساند؛ نظامي منسجم كه در آن، آزادي و چرخش عشق يا مستي به وضوح ديده ميشود و انعطاف ناپذيري و محدوديت و سكون عقل، خود را آشكار مي سازد.

This study analyzes one of Hafez’s lyrics, with the approach of cognitive poetics, based on the ideas of Margaret Freeman (2002), Fauconnier (2002) and Turner (2005). The theory of cognitive poetics refers to the language of literary texts, the general structure of the work, and the arrangement of linguistic units, which is based on deductive reasoning. The above theory examines literary work in three levels of attribute, relational, and system mapping. The research question is “whether with the approach of cognitive poetry we can achieve a result of the systematic structure of the general Hafez ghazal or not? an‎d is there any different reading from this ghazal with this approach? The present study, by studying the conceptual spaces in their poetry and their function for constructing a coherent whole based on the theory of cognitive poetry, has come to understand the world of the text of the sonnets discussed and outlines patterns used by the author to present his intellectual world. an‎d the system of the structure of the ghazal under discussion a coherent military, in which the freedom and the turning of love or drunkenness are clearly seen, that reveals itself to the inflexibility and limitations of the wisdom.