مجالس‌النفايس نقطه عطفي در معاصرنويسي

مورخان و خوانندگان تاريخ ادبيات هميشه در تاريخ به دنبال مطالبي دست اول و اصيل بوده اند. از اين روي آثار تذكره نويساني كه درباره هم عصران خويش نگاشته اند همواره داراي اهميت و اعتبار بيشتري بوده است. با توجه به اعتبار معاصرنگاري در تاريخ ادبيات اين جستار بر آن است تا روش معاصرنويسي در تذكره مجالس النفايس را به مثابه نخستين تذكره عصري در قلمرو ايران فرهنگي مورد بررسي قرار دهد. به همين منظور شرح حال شاعران معاصر علي شير نوايي را در تذكره مجالس النفايس با كمك مولفه هايي تحليل مي كنيم كه بضعا از روش «تراجم نگاري» اخذ كرده ايم. بررسي ها نشان مي دهد مولفه اي كه به اين تذكره اعتبار و اهميت مي بخشد عنصر «مولف» است. اهميت اين عنصرتا اندازه اي است كه اگر آن را از مجالس النفايس جدا كنيم كل ساختار و معايير تذكره به هم مي خورد. نتيجه حاصل از اين بررسي اين است كه معاصرنويسي اميرعلي شير نوايي نگارشي «مولف محور» است. نوايي از نوشتن تذكره اي عصري علاوه بر ثبت نام شاعران معاصر خويش، انگيزه هاي ديگري همچون تثبيت خويش به مثابه شخصيت اول فرهنگي هرات، تثبيت جريان هاي فرهنگي-ادبي آن روزگار و مانند آن داشته است.