ارزيابي وضعيت اشتغال زايي در برنامه هاي چهارم و پنجم توسعه اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي

Assessment of Employment Status in Fourth and Fifth Economic, Social and Cultural Development Plans

دستيابي به نرخ بيكاري پايين از اهداف هر شش برنامه توسعه بعد از انقلاب و همچنين ساير برنامه هاي كلان كشور بوده است. به هر حال اقتصاد ايران طي دهه هاي اخير با نرخ بيكاري به طور متوسط 10 الي 15 درصد مواجه بوده كه روند كاهشي در آن مشاهده نمي شود؛ بنابراين واكاوي اشتغال ايجاد شده به منظور سياست گذاري صحيح در آينده ضروري است. پژوهش حاضر تحولات اشتغال ايران طي دو برنامه چهارم و پنجم توسعه (1395-1384) را در سطح استاني تجزيه و تحليل ميكند. بدين منظور از روش تجزيه كامل ميانگين لگاريتمي ديويژيا (LMD) استفاده شده و اشتغال خالص ايجاد شده در هر استان به سه اثر رشد اقتصادي، ضريب فني و تغييرات ساختاري تفكيك مي شود. اين پژوهش دو نتيجه داشت: 1) رشد اقتصادي در طي دو برنامه چهارم و پنجم توسعه نقش قابل توجهي در تغييرات اشتغال استانها داشته، بنابراين پيگيري استراتژي رشدمحور - در مقايسه با استراتژي بقامحور و سياست هاي كوتاه مدت براي اشتغال زايي - مي تواند هدف مطلوب تري باشد. 2) نقش تغييرات ساختاري در افزايش يا كاهش اشتغال چشمگير نبوده و به علاوه، شواهد قاطعي در زمينه اشتغال زا يا اشتغال زدا بودن يك بخش مشاهده نمي شود. در نتيجه به جاي نسخه فراگير توسعه با اولويت يك بخش (كشاورزي، صنعت يا خدمات)، اقدام بر اساس مزيت هاي زيربخشي استان ها كه متضمن رشد پايدار هم خواهد بود، رويكرد بهتري است.

Achieving a low unemployment rate has been the goal of all six post-revolutionary development programs as well as other major macro programs. However, the Iranian economy has experienced an average unemployment rate of 10 to 15 percent in recent decades, with no declining trend, so searching about the created employment is essential for proper future policy making. The present study analyzes the developments of Iranian employment during the fourth and fifth development programs (1995-2005) at the provincial level. For this purpose, the logarithmic mean Divisia (LMD) decomposition method is used and the net employment created in each province is subdivided into three effects including economic growth, technical coefficient and structural changes. This study has two conclusions 1) Economic growth during the fourth and fifth development programs played a significant role in provincial employment changes, so pursuing growth-oriented strategies – in comparison to survival-oriented strategy and short-term employment policies – could be a more desirable goal. 2) The role of structural changes in increasing or decreasing employment is not significant, and in addition, there is no conclusive evidence on job creating or job reducing of a sector. As a result, instead of the inclusive version of development with priority of one sector (agriculture, industry or service), acting on the sub-sectoral benefits of provinces that will ensure sustainable growth is a better approach